محال است کسی راه قناعت را پیشه نکند و به آن چه دارد راضی گردد. بر عکس، اگر کسی قناعت کند، مایحتاجش به او میرسد، هر چند زیاد باشد، از سخنان امام صادق (علیه السلام) است که فرمود: ضمنت لمن اقتصد أن لا یقتقر؛(2301) من ضمانت میکنم که هر که میانه روی پیشه کند، فقیر نشود(2302).
اسلام برای انسانها چند نوع حیات را ترسیم میکند: 1 - حیات دنیا زهره الحیاه الدنیا (طه، 131) 2 - حیات برزخی من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون (مؤمنون، 100). 3 - حیات معنوی و هدایت. دعاکم لما یحییکم (انفال، 24). 4 - حیات اجتماعی. و لکم فی القصاص حیاة (بقره، 179). 5 - حیات طیبه (در سایه قلب آرام و قناعت). فلنحیینه حیاه طیبه
محبت خدا، زمینهساز صبر، رضا و قناعت است.
زینتها، وسیله آزمایش است زینه لها لنبلوهم تا معلوم شود چه کسی فریفته شده و خود را میفروشد و چه کسی با قناعت و زهد و برخورد کریمانه، آنها را مقدمه عمل صالح قرار میدهد.
محبت خدا، زمینهساز صبر، رضا و قناعت است.
بسیاری از صفات انسان از قبیل صبر، رضا، تسلیم، قناعت، رهد، تقوا، حلم و ایثار، در سایه برخورد با تنگدستیها است.
تفاوت مردم در رزق، یکی از حکمتهای الهی است، تا مردم به یکدیگر نیازمند بوده و تشکیل زندگی اجتماعی دهند و صفات سخاوت و ایثار و صبر و قناعت در آنان شکوفا شود. زیرا در صورت یکسان بودن، این صفات شکوفا نمیشود.
از نمونههای شکر عملی قناعت است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: کن قنعا تکن اشکر الناس قانع باش تا شاکرترین مردم باشی.
ناگواریها، سبب مقاومت و رشد است. بسیاری از صفات انسان از قبیل صبر، رضا، تسلیم، قناعت، رهد، تقوا، حلم و ایثار، در سایه برخورد با تنگدستیها است.
از افلاطون نقل شده که گفته مگس حریصترین حشره است که برای معاش خود روی ترشی، شیرینی، آلودگی و زخم مینشیند ولی عنکبوت در گوشهای میتند و قناعت دارد، جالب این است که خداوند فعالترین و حریصترین حیوان را طعمه گوشهگیرترین حیوان قرار میدهد. مگس با پای خود به سراغ عنکبوت میرود و او با تارهای خود مگس را شکار میکند.
محال است کسی راه قناعت را پیشه نکند و به آن چه دارد راضی گردد. برعکس، اگر کسی قناعت کند، مایحتاجش به او میرسد، هر چند زیاد باشد.