در یک مکتب که دارای هدفهای مشخص است و مقررات همه جانبهای دارد و به اصطلاح سیستم حقوقی و سیستم اقتصادی و سیاسی دارد و هدف او جامعه است، باید با مقدمه و ابزار ساختن آن جامعه که همه تعلیم در کنار پرورش و تربیت است، آشنا شد و افراد تحت پرورش مبانی تربیتی آن مکتب در آیند.(1005)
اولین مرحله تربیت، کانون خانواده است.
خطاب زیبا، گامی برای تأثیر گذاری پیام است. یاأیهاالذین آمنوا در حدیثی از تفسیر مجمع البیان میخوانیم: لذت خطاب یاأیهاالذین آمنوا سختی روزه را آسان میکند. اگر والدین بخواهند که فرزندشان به سخنانشان گوش دهند، باید آنان را زیبا صدا زنند.
امکان رشد و تربیت، در همه موجودات وجود دارد. رب العالمین
خداوند هم انسانها را با راهنمایی انبیا تربیت میکند، (تربیت تشریعی) و هم جمادات و نباتات و حیوانات را رشد و پرورش میدهد. (تربیت تکوینی) رب العالمین
انسان در تربیت، نیازمند الگو میباشد. انبیا، شهدا، صدیقین و صالحان، نمونههای زیبای انسانیتاند.
مژده و بشارت همراه باهشدار و اخطار یکی از اصول تربیت است.
در شیوه تربیت، هر گاه خواستید کسی را از کار یا چیزی باز دارید، ابتدا راههای صحیح، باز گذاشته شود و سپس مورد نهی اعلام شود.
تعلم و تربیت، تعطیل بردار نیست.
برای تأمین سعادت فرزند، تنها به تربیت خود متکی نباشیم، او را به خدا بسپاریم که تواناییهای ما محدود و عوامل انحراف زیاد است.
عوامل مؤثر در تربیت عبارتند از: روح پاک مادر. فتقبلها ربها بقبول حسن جسم سالم. نباتاً حسناً تعلیم و تربیت الهی. کفلها زکریا تغذیه پاک. وجد عندها رزقا
عبادت، مایه تربیت انسان است.
در انسان غریزه محبوب شدن است که باید از این غریزه برای تربیت استفاده کرد.
در اسلام، مجازات در کنار ارشاد و تربیت و رحمت است.
تربیت، نیاز به آگاهی عمیق دارد.
پیروی از آیات الهی، سبب رشد و تربیت بشر است.