خداوند متعال انسان را خلق نمود و هدف از خلقت را معرفت بیان فرمود. در قرآن کریم مسأله معرفت و بصیرت از مفاهیمی است که جایگاه ویژهای دارد و همگان با عموم آیات الهی دعوت به فراگیری علم، دانش و معرفت شدهاند.
در فرهنگ اسلامی جهل و غفلت ریشه تمامی گمراهیها بیان شده است و انبیا و اهل بیت عصمت و طهارت (علیه السلام) همگی با گفتار و سیره خویش هدف نهایی را زدودن غبار جهل و نادانی و منور شدن عقول به نور ایمان و معارف الهی و آسمانی بیان نمودهاند.
به موجب عموم آیه شریفه فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین ولینذر و اقومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون(1) وظیفه عزیزانی که افتخار تحصیل در حوزههای علوم دینی را دارند، بسیار سنگین بوده و آنان میبایست با کسب معارف اسلام عزیز با مهاجرتهای کوتاه مدت و بلند مدت در امر تبلیغ معرف دینی بکوشند. حوزه پربرکت شیعه و علمای عزیز و گرانقدر - بحمدالله و المنه - از دیر باز نسبت به این امر بیتوجه نبوده و مسأله تبلیغ را از امور مهم میدانسته و نسبت به آن اهتمام ورزیدهاند.
بیشک از جذابترین و کارآمدترین اجزای تبلیغ مسأله منبر و خطابه است. همانگونه که گذشت زمان نیز این مطلب را به اثبات رسانده که قسمت اعظمی از معارف دین توسط محراب و مسجد و منبر به مردم ارایه شده است. اهمیت و جایگاه منبرهای بزرگانی همچون مرحوم فلسفی (رحمه الله) مرحوم حاج انصاری (رحمه الله)، مرحوم حاج احمد کافی (رحمه الله) و دیگر بزرگان در گذشته و حال بر کسی پوشیده نیست.
از هنگامی که حضرت آیت الله العظمی بهجت حفظه الله گله خود را پیرامون منبرهایی که در آن از آیات الهی و روایات اهل بیت (علیهم السلام) کم بهرهگیری میشود، بیان فرمودند، با بضاعت بسیار اندک خویش، بر آن شدیم که چون موردانههای زندگی بخش آیات قرآنی و روایات ائمه اطهار (علیهم السلام) که نور محض است را تحت موضوعاتی فرا گیر و مبتلا به جمع آوری نماییم و از آنجا که در لسان امیرالمؤمنین (علیه السلام) خواندیم که تاریخ و سرگذشت پیشینیان نیز برای عبرت گرفتن سودمند است، داستان نیز به آن افزوده و با بهرهگیری از ادبیات کهن فارسی و خوشه چینی از زحمات بسیار علما و بزرگان دینی نکاتی را ضمیمه نموده و با آوردن مسایل شرعی و ذکر مصایب اهل بیت (علیهم السلام) و شمهای از زندگی آن بزرگواران و صد و ده نکته پیرامون وجود نازنین قطب دایره امکان حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف(2) بالاخره مجموعه حاضر را تقدیم شما علاقمندان نماییم. دانش کمتر از اندک این حقیر و حجم گسترده کار، اشکالات ناخواستهای را در این مجموعه به جای گذاشته است، که صد البته با تذکرات شما بزرگواران در چاپهای بعد و مجموعههای دیگر جبران خواهد شد.(3)
الازم به ذکر است در ترجمه آیات قرآن کریم از ترجمه رسا و شیوای حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی - حفظه الله - استفاده نموده و در قسمت نکات نیز از تفسیر گرانقدر المیزان، نمونه، نور و... بهره گرفتیم.
در پایان با سپاس از درگاه خداوند منان که توفیق را رفیق راهم کرد تا مدتی برکرانه علم بیپایان قرآن کریم و کلمات گهربار ائمه معصومین باشم، از تمامی عزیزانی که معین این حقیر بوده و ذره پروری نمودهاند، تشکر نموده و از خداوند متعال توفیق همگان را خواستارم.
قم القدسه، محمد رحمتی شهرضا، دوم ربیع الثانی 1427، 10/2/85