تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف‏ جلد 1
محمد رحمتی شهرضا

مقدمات امر به معروف و نهی از منکر

شخصی به عبدالله بن عباس گفت: می‏خواهم امر به معروف و نهی از منکر نموده و مردمان را وعظ و نصیحت کنم. ابن عباس پرسید: شروع کرده‏ای؟ گفت: تصمیم دارم. ابن عباس گفت: مانعی ندارد اما مواظب باش که سه آیه از آیات قرآن مجید تو را رسوا نسازد. آن شخص گفت: کدام سه آیه؟ ابن عباس گفت: یکی این آیه که می‏گوید: أتأمرون الناس بالبر و تنسون أنفسکم؛ آیا مردم را به نیکی دعوت می‏کنید اما خودتان را فراموش می‏نمایید؟!(388) آیا تو اطمینان داری که از مخاطبان و نکوهش شدگان این آیه نیستی؟ آن شخص گفت: نه، آیه دوم را بگو! ابن عباس گفت: آیه دوم این است که می‏گوید: لم تقولون ما لا تفعلون کبر مقتاً عندالله أن تقولوا ما لا تفعلون؛(389) (ای کسانی که ایمان آورده‏اید) چرا سخنی می‏گویید که عمل نمی‏کنید؟ نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی‏کنید. نسبت به این آیه چطور؟ آیا مطمئن هستی که از توبیخ شدگان این آیه نیستی؟ آن شخص گفت: نه، آیه سوم را بگو! ابن عباس گفت: آیه سوم گفتار خدایتعالی به نقل از عبد صالح حضرت شعیب (علیه السلام) است که به مردم چنین گفت: و ما أرید أن أخالفکم الی ما أنهاکم عنه؛ من هرگز نمی‏خواهم چیزی که شما از آن باز می‏دارم، خودم مرتکب شوم.(390) آیا از اهل این آیه هستی؟ آن شخص گفت: نه! ابن عباس گفت: بنابراین اول از خودت شروع کن؛ آنکه به نصیحت کردن دیگران بپرداز.(391)