تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف‏ جلد 1
محمد رحمتی شهرضا

انصاف در گرفتن اجرت‏

شیخ رجبعلی خیاط (رحمه الله) در گرفتن اجرت برای کار خیاطی، بسیار با انصاف بود. به اندازه‏ای که سوزن می‏زد و به اندازه کاری که می‏کرد مزد می‏گرفت. به هیچ وجه حاضر نبود بیش از کار خود، از مشتری چیزی دریافت کند. از این رو، اگر کسی می‏گفت که جناب شیخ! اجازه بدهید أجرت بیشتری بدهم، قبول نمی‏کرد.
جناب شیخ بر مبنای روش و ادب اجاره در اسلام،(458) اجرت کارش را با مشتری تمام می‏کرد. اما از آن جا که نمی‏خواست بیش از آن چه کار کرده از مشتری اجرتی دریافت کرده باشد، اگر پس از انجام کار، می‏دید کمتر از مقداری که پیش بینی کرده بود کار انجام داده، مبلغی را که به نظرش اضافه گرفته بود، به مشتری باز پس می‏داد!
یکی از روحانیون نقل می‏کند که: عبا و قبا و لباده‏ای را بردم و به جناب شیخ دادم بدوزد، گفتم: چقدر بدهم؟ گفت: دو روز کار می‏برد، چهل تومان. روزی که رفتم لباسها را بگیرم گفت: اجرتش بیست تومان می‏شود. گفتم: فرموده بودید چهل تومان؟ گفت: فکر می‏کردم دو روز کار می‏برد ولی یک روز کار برد!
دیگری می‏گفت: شلواری بردم بدوزد، گفتم: چقدر باید بدهم؟ گفت: ده تومان، همان وقت اجرت او را دادم. موقعی که برای تحویل گرفتن لباس رفتم دیدم که دو تومان روزی آن گذاشت و گفت: اجرتش شد هشت تومان.
فرزند شیخ می‏گوید روزی عبایی را که با مشتری طی کرده بود سی و پنج ریال بدوزد، مشتری آمد و عبای خود را برد، مقداری که دور شد، دیدم پدرم به دنبال او دوید و پنج ریال به او پس داد و گفت: من خیال کردم این عبا فرصت بیشتری را از من می‏گیرد ولی این طور نبود.(459)
انصاف در همه کارها و به خصوص در معامله با مشتری، از مسایل بسیار مهمی است که اسلام بر آن تأکید فراوان دارد، حدیث است که امام علی (علیه السلام) فرمود: الانصاف أفضل الفضائل: انصاف برترین فضیلت هاست(460).