تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف‏ جلد 1
محمد رحمتی شهرضا

همنشین بد

در عصر پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در میان مشرکان، دو نفر با هم دوست بودند، نام این دو نفر، عقبه و ابی بود. عقبه آدم سخی و بلند نظر بود. هر زمان از مسافرت بر می‏گشت، سفره مفصلی ترتیب می‏داد و دوستان و بستگان را به مهمانی دعوت می‏کرد و در عین آن که در صف مشرکان بود، دوست می‏داشت که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را نیز مهمان خود کند.
در مراجعت از یکی از مسافرت‏ها، سفره گسترده‏ای ترتیب داد و جمعی، از جمله پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را دعوت کرد.
دعوت شدگان به خانه او آمدند و کنار سفره غذا نشستند. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز وارد شد و کنار سفره نشست ولی غذا نخورد و به عقبه فرمود: من از غذای تو نمی‏خورم مگر این که به یکتایی خداوند و رسالت من گواهی دهی.
عقبه، به یکتایی خدا و رسالت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) گواهی داد و به این ترتیب قبول اسلام کرد. این خبر به گوش دوست عقبه یعنی ابی رسید. او نزد عقبه آمد و به وی اعتراض شدید کرد و حتی گفت: تو از جاده حق منحرف شده‏ای. عقبه گفت: من منحرف نشده‏ام، ولی مردی بر من وارد شد و حاضر نبود از غذایم بخورد، جز این که به یکتایی خدا و رسالت او گواهی بدهم. من از این شرم داشتم که او سر سفره من بنشیند ولی غذا نخورده بر خیزد.
ابی گفت من از تو خشنود نمی‏شوم مگر این که در برابر محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بایستی و او را توهین کنی و...
عقبه فریب دوست ناباب خود را خورد و از اسلام خارج شد و مرتد گردید و در جنگ بدر در صف کافران شرکت نمود و در همان جنگ به هلاکت رسید.
دوست ناباب او ابی نیز در سال بعد در جنگ احد در صف کافران بود و به دست رزم آوران اسلام کشته شد.
آیات 27 و 28 و 29 سوره مبارکه فرقان در مورد این جریان نازل گردید و وضع بد عقبه را در روز قیامت که بر اثر همنشینی با دوست بد، آنچنان منحرف گردید، منعکس نمود و به همه مسلمانان هشدار داد که مراقب باشند و افراد منحرف را به دوستی نگیرند که در آیه بیست و هشت سوره مبارکه فرقان چنین آمده که در روز قیامت می‏گوید:
یا ویلتی لیتنی لم أتخذ فلاناً خلیلاً؛(1626) ای وای بر من! کاش فلان شخص گمراه را دوست خود انتخاب نکرده بودم.(1627)