تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف 3 (110 موضوع)
محمد رحمتی شهرضا

مستحبّات بر اساس علم و تقدیر خداست‏

«قَالَ(علیه السلام) الْأَعْمَالُ ثَلَاثَةٌ فَرَائِضُ وَ فَضَائِلُ وَ مَعَاصِی فَأَمَّا الْفَرَائِضُ فَبِأَمْرِ اللَّهِ وَ مَشِیئَتِهِ وَ بِرِضَاهُ وَ بِعِلْمِهِ وَ قَدَرِهِ یَعْمَلُهَا الْعَبْدُ فَیَنْجُو مِنَ اللَّهِ بِهَا وَ أَمَّا الْفَضَائِلُ فَلَیْسَ بِأَمْرِ اللَّهِ لَكِنْ بِمَشِیئَتِهِ وَ بِرِضَاهُ وَ بِعِلْمِهِ وَ بِقَدَرِهِ یَعْمَلُهَا الْعَبْدُ فَیُثَابُ عَلَیْهَا وَ أَمَّا الْمَعَاصِی فَلَیْسَ بِأَمْرِ اللَّهِ وَ لَا بِمَشِیئَتِهِ وَ لَا بِرِضَاهُ لَكِنْ بِعِلْمِهِ وَ بِقَدَرِهِ یُقَدِّرُهَا لِوَقْتِهَا فَیَفْعَلُهَا الْعَبْدُ بِاخْتِیَارِهِ فَیُعَاقِبُهُ اللَّهُ عَلَیْهَا لِأَنَّهُ قَدْ نَهَاهُ عَنْهَا فَلَمْ یَنْتَه؛(2388) امام على(علیه السلام) : اعمال به سه دسته تقسیم مى‏شود: واجبات، مستحبّات، گناهان. امّا واجبات بنا به دستور الهى و خواست و رضایت و علم و تقدیر او است؛ بنده به آن رفتار كند و در پرتو آن از عذاب خداوند برهد. و امّا مستحبّات، به فرمان واجب الهى نیست ولى به خواست و رضایت و علم و تقدیر او است؛ بنده آنها را انجام دهد و در مقابل پاداش گیرد. و امّا گناهان، نه به امر خدا است، و نه به خواست و رضاى او، و تنها به علم و تقدیر او است كه در زمان خود مقدّر نماید؛ پس بنده با اختیار خود گناه كند و خدا نیز بدانها مجازاتش نماید، زیرا خداوند از آن منعش كرده بود و دست برنداشت.»