تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف 3 (110 موضوع)
محمد رحمتی شهرضا

مراتب نارسائى فكر احمق‏

«قال سجاد(علیه السلام) : ان تكلّم فضحه حمقه، و ان سكت قصر به عیّه، و ان عمل افسد، و ان استرعى اضاع، لا علمه من نفسه یغنیه، و لا علم غیره ینفعه، و لا یطیع ناصحه، و لا یستریح مقارنه، تودّ امّه ثكلته، و امرأته انّها فقدته، و جاره بعد داره، و جلیسه الوحدة من مجالسته ان كان اصغر من فی المجلس اعیى من فوقه، و ان كان اكبرهم افسد من دونه؛(1003) حضرت سجّاد(علیه السلام) (در بیان مراتب كوته‏بینى و نارسائى فكر احمق، به امام باقر(علیه السلام) ) فرمود: اگر سخن بگوید حماقت و نادانیش او را رسوا خواهد كرد، اگر سكوت كند نارسائى و عجزش ظاهر مى‏گردد، اگر به كارى دست بزند آن را خراب مى‏كند، اگر رازى به وى سپرده شود افشا مى‏نماید، نه دانشِ خودش، او را بى‏نیاز مى‏كند و نه از دانشِ دیگران بهره‏مند مى‏گردد، اندرزگوى خود را اطاعت نمى‏كند، و رفیق خود را راحت نمى‏گذارد، مادرش مرگ او را دوست دارد تا در عزایش گریه كند و زنش آرزوى جدائى وى را در مغز مى‏پرورد، همسایه‏اش تمنّا دارد كه از منزل او دور باشد، و همنشینش از ترس مجالست با او در تنهائى و سكوت بسر مى‏برد، موقعى كه احمق در مجلس دیگران شركت میكند اگر حضّار محضر از او بزرگتر باشند همه آنها را عاجز میكند و اگر از وى كوچكتر باشند با رفتار و گفتار احمقانه خود آنان را گمراه مى‏نماید.»