تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف 3 (110 موضوع)
محمد رحمتی شهرضا

آغاز حكومت، یا مبدأ تاریخ‏

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ‏
هر امتى براى خود مبدأ تاریخ دارد، مانند میلادى كه مبدأ تاریخ آن، روز تولد حضرت عیسى(علیه السلام) است. اعراب قبل از اسلام، «عام الفیل» سالى كه پرندگان در گروههاى متعدد، فیل‏سوارانى را كه براى خراب كردن كعبه آمده بودند، سنگباران نموده و كشتند، یعنى چهل سال قبل از بعثتِ پیامبر اسلام را آغاز تاریخ خود قرار داده بودند.
پس از بروز اسلام تا سوّمین سال خلافت عمر، مسلمین داراى مبدأ تاریخ نبودند، و در مكاتبات و اسناد و نامه‏ها، روز و ماه را تعیین مى‏كردند ولى چون فاقد تاریخ سال بودند، سال را ذكر نمى ردند و بعدها موجب اشتباه مى‏شد، كه مثلاً فلان نامه در چه سالى نگاشته شده است.
عمر بن خطّاب، صحابه را به دور خود جمع كرد و در این باره با آنها مشورت نمود و نظر خواهى كرد.
بعضى گفتند: میلاد پیامبر(صلى الله علیه و آله) مبدأ تاریخ باشد و بعضى پیشنهاد كردند كه مبعث پیامبر(صلى الله علیه و آله) مبدأ تاریخ شود.
امام على(علیه السلام) كه در آنجا حضور داشت فرمود: «من یوم هاجر رسول اللّه و ترك ارض الشرك؛ مبدأ تاریخ خوبست كه آن روزى قرار داده شود كه پیامبر(صلى الله علیه و آله) از مكّه هجرت نمود و سرزمین شرك را ترك كرد.»
توضیح آنكه: گر چه میلاد یا مبعث پیامبر(صلى الله علیه و آله) روز بسیار بزرگ و فراموش نشدنى است، ولى درخشش چشم گیر اسلام، آن هنگام بود كه پیامبر(صلى الله علیه و آله) به مدینه هجرت كرد و پایه‏هاى حكومت اسلامى را پى ریزى نمود، كه همین پى ریزى مبدأ و منشأ درخشندگى و پیروزى همه روزه اسلام گردید، و مسلمین را زیر پوشش حكومتى نیرومند و مستقل قرار داد.
از این رهگذر نیز به اهمیّت حكومت در اسلام پى مى‏بریم كه امام على(علیه السلام) نظر به اهمیت آن، سرآغاز آن را، مبدأ تاریخ اسلام قرار داد، یعنى تاریخ هجرى (قمرى و شمسى).(688)