پاداش اهل تقوى كه به غیب ایمان دارند و اهل نماز و انفاق و یقین به آخرت هستند، رستگارى و فلاح است. رستگارى، بلندترین قلّه سعادت است. زیرا خداوند هستى را براى بشر آفریده و بشر را براى عبادت و عبادت را براى رسیدن به تقوى و تقوى را براى رسیدن به فلاح و رستگارى.
در قرآن، رستگاران داراى ویژگىهاى زیر هستند:
الف: كسانى كه در برابر مفاسد جامعه، به اصلاحگرى مىپردازند.
ب: كسانى كه امر به معروف و نه از منكر مىكنند.
ج: كسانى كه علاوه بر ایمان به رسول خدا(صلى الله علیه و آله)، او را حمایت مىكنند.
د: كسانى كه از بخل دور هستند.
ه: كسانى كه در قیامت از حسنات، میزانِ سنگین دارند.
رستگارى، بدون تلاش بدست نمىآید و شرایط و لوازمى دارد، از آن جمله در قرآن به موارد ذیل اشاره شده است:
براى فلاح و رستگارى، تزكیه لازم است. «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها»
براى فلاح و رستگارى، جهاد لازم است. «جاهِدُوا فِى سَبِیلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»
براى فلاح و رستگارى، خشوع در نماز، اعراض از لغو، پرداخت زكات، پاكدامنى، عفّت، امانتدارى، وفاى به عهد و دوام و پایدارى در نماز، لازم است.
سعادت و كرامت، مربوط به ایمان و عمل صالح است، نه عنوانِ مسلم، یهودى، مسیحى، صابئى.
بدانید تنها راه سعادت، راه وحى است نه پیروى از تمایلات این و آن.
سعادت هر كس در گرو اعمال اوست. ادّعا و شعار كارساز نیست.
براى اهل ایمان، شكست یا پیروزى سعادت است. زیرا یا شهادت، یا تجربه، یا غلبه بر دشمن را به دست مىآورد. «احدى الحُسیْن»
علاقه به سعادت دیگران و ملحق شدن آنان به كاروان عزّت و شرف، یك ارزش است.
صبر، زمینه رسیدن به سعادت و پیروزى است.
ملاك سعادت و شقاوت، اطاعت یا نافرمانى نسبت به خدا و رسول اوست، نه چیز دیگر.
اسلام دین جامع و خواهان سعادت مردم در دنیا و آخرت و دستیابى به هر دو است. «فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوابُ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ».
هدایت به راههاى سلامت و سعادت، در گرو كسب رضاى خداست و هر كس در پى راضى كردن غیر او باشد، در انحراف است.
مكتب وحى، سلامت و سعادت فرد و جامعه و روح و جسم را تضمین كرده است.
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَ جاهِدُوا فِى سَبِیلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛(1432) اى كسانى كه ایمان آوردهاید! از خدا پروا كنید و (براى تقرب) به سوى او وسیله بجویید، و در راه او جهاد كنید، باشد كه رستگار شوید.
ایمان «آمَنُوا»، تقوا «اتَّقُوا اللَّهَ»، شفاعت «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ» و جهاد «وَ جاهِدُوا فِى سَبِیلِهِ»، راه سعادت و رستگارى است. «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون».
عامل اصلى سعادت، در درون انسان است (ایمان، تقوا و جهاد)، نه در بیرون (مال و ثروت).
ملاك سعادت در همه ادیان آسمانى، ایمان و عمل صالح است، نه ادّعا و نام.
لقمه حلال و دورى از حرامخوارى، در سعادت و رستگارى انسان مؤثّر است.
سعادت بشر در دو چیز است: اطاعت حقّ، اجتناب از باطل.
توقّع سعادت و پاداش بدون عمل، بیهوده است. «لیس الانسان ما سَعى»
ایمان كامل و اقتصاد سالم، تأمینكننده سعادت دنیا و آخرت است.
هشدار و دستورهاى انبیا، سراسر خیر است و موجب سعادت انسان مىشود.
اغلب مردم، سعادت و خوشى را در راحتى و آسایش مىپندارند و نبود آن را ناكامى مىدانند، غافل از آنكه ادیان آسمانى براى تنظیم و جهت صحیح دادن به زندگى آمدهاند، نه برطرف كردن تمام مشكلات دنیوى مردم علم به تنهایى سعادت آفرین نیست، چه بسا كه انسان با وجود علم، باز هم به دنبال خرافات و هوسهاى مردم برود.
اراده و تلاش انسان در سعادت او نقش دارد.
سعادت، كارى به نژاد و سن و جنس و قبیله ندارد، هر كس تسلیم خدا باشد، رستگار مىشود.
مراعات ادب و حقّ دیگران، سرچشمه سعادت بشر است.
حسن عاقبت، بزرگترین سعادت است. كسانى كه تمام عمرشان در انحراف بودند، با جرقّهاى در یك لحظه دگرگون شده و از اوّلین مؤمنان شدند.
«رَبِّ هَبْ لى حُكْماً وَ أَلْحِقْنى بِالصَّالِحینَ؛ وَ اجْعَلْ لى لِسانَ صِدْقٍ فِى الآْخِرینَ* وَ اجْعَلْنى مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعیمِ(1433)؛ پروردگارا! به من علم و دانش ببخش، و مرا به صالحان ملحق كن! و براى من در میان امّتهاى آینده، زبان صدق (و ذكر خیرى) قرار ده! و مرا وارثان بهشت پرنعمت گردان!»
سعادت انسان در چند جمله خلاصه مىشود كه در دعاى حضرت ابراهیم آمده است:
الف: شناخت خداوند و معرفت درونى نسبت به او «هَبْ لِى حُكْماً». ب: حضور در جامعه صالح «أَلْحِقْنِى بِالصَّالِحِینَ». ج: نام نیك در تاریخ «لِسانَ صِدْقٍ فِى الآْخِرِینَ». د: رسیدن به بهشت ابدى «وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِیمِ».
برخوردارى از حكمت و معرفت در درون و زندگى در جامعه صالحان و صالح بودن، بالاترین درجه سعادت است.
«وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُونَ؛ و كسانى كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام دادند، قطعاً آنان را در غرفههایى از بهشت جاى مىدهیم كه نهرها از زیر آنها جارى است همیشه در آنجا خواهند بود چه خوب است پاداش عمل كنندگان. (مؤمنان صالح) كسانى هستند كه (در برابر مشكلات) صبر (و استقامت) كرده و بر پروردگارشان توكّل مىكنند.»
رمز موفّقیّت و سعادت در چهار چیز است:
الف: ایمان و انگیزه «آمَنُوا». ب: كار و كوشش «عَمِلُوا». ج: استمرار و استقامت «صَبَرُوا». د: توكّل بر خدا، در برابر وسوسهها و نگرانىها «عَلى رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُونَ».