این مرحله مقدّماتى و ظاهر ساختمان كعبه بود، ولى آنچه مهم است هدف از بناى این ساختمان است كه تمام این زحمتها و رنجها به خاطر آن هدف مىباشد، هدف از بنا كردن كعبه این بود كه وسیلهاى براى نجات انسانها از بتپرستى و خرافهگرایى و كشاندن آنها به سوى توحید و خداپرستى باشد، هدف این بود كه آنجا پایگاه توحید گردد، و مردم در كلاس این پایگاه، تعلیم و تربیت گردند و در همه ابعاد زندگى به سوى خداى بزرگ رو آورند، چنانكه این هدف از دعاهاى ابراهیم كه در بالا ذكر شد، مشخص شده است، بخصوص دعاى پنجم كه خداوند پیامبرى (اشاره به پیامبر اسلام(صلى الله علیه و آله)) بفرستد، و او در این پایگاه توحید مردم را به سوى خدا بخواند.
از سوى دیگر خداوند به ابراهیم و اسماعیل فرمان داد كه مناسك حج را به جا آورند، جبرئیل از طرف خداوند بر ابراهیم نازل شد و مناسك حج از طواف و سعى و وقوف در عرفات و مشعر و آداب منى و... را به آن دو بزرگوار آموخت، آنها نیز مناسك حج را به ترتیب فوق انجام دادند و با انجام مناسك حج، و توجه به محتواى بزرگ حج، شاهد منافع مادى و معنوى خود گردند.(950)
به نقل مفسّر معروف، ابن عباس، ابراهیم بر بالاى كوه ابوقبیس رفت، انگشتان دستش را به گوشش گذاشت و فریاد زد: «اى مردم دنیا! دعوت پروردگار خود را در مورد زیارت خانه خدا اجابت كنید. خداوند صداى او را به همه مردم تا پایان دنیا رساند، آنانكه از تبار ابراهیم از درون وجدان و فطرتشان به این صدا لبّیك گفتند و آمادگى خود را براى انجام این هدف بزرگ، و دیدن دوره سازنده دانشگاه حج اعلام نمودند.(951)
خداوند در قرآن (آیه 130 سوره مباركه بقره) به همه جهانیان اعلام كرد كه «هیچ كسى جز افراد سفیه و نادان از آیین پاك ابراهیم، روى گردان نمىشود، ما ابراهیم را در این جهان و جهان آخرت از مردان صالح و برجسته قرار دادیم.»
بر همین اساس، مراسم حج كه در اسلام از مهمترین مراسم جهانى مذهبى است همواره یادآور خاطره ابراهیم است، و حماسه بندگى ابراهیم در تمام مراسم حج آمیخته است، و اصولاً انجام مراسم حج بدون یاد ابراهیم، مفهومى ندارد، و این به خاطر آنست كه نام و راه حماسه این مرد خدا همیشه زنده بماند و آنانكه مىخواهند راه عزّت و عظمت انسانى را بپیمایند، در این راه گام بردارند.
جج در حقیقت حركت خلق پا به پاى ابراهیم در خط خداست، عبادت و سیاست فردى و اجتماعى در آن به هم آمیخته است كه اگر به راستى محتواى واقعى آن بر اساس صحیح دنبال شود، بزرگترین و عمیقترین حماسه خداپرستى برپا خواهد شد، امید آنكه روندگان به سوى حج، هدف و محتواى حج را مورد توجّه قرار داده و در این كلاس بزرگ اسلامى، به نداى ابراهیم معلّم بزرگ بشریّت لبّیك گویند. و در نتیجه همچون ابراهیم در صحنه حضور و ظهور داشته باشند. و بدانند كه حج ابراهیمى بر اساس برائت و بیزارى از مشركان، و تقویت بنیههاى معنوى و اقتصادى مسلمانان است.(952)