(25) لِیَحْمِلُواْ أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَمَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یُضِلُّونَهُم بِغَیْرِ عِلْمٍ أَلَا سَآءَ مَا یَزِرُونَ
ترجمه: آنان باید در روز قیامت هم بار گناهان خود را به تمامی به دوش کشند و هم بخشی از بار گناهانِ کسانی که بدون علم آنان را گمراه مینمایند بدانید که چه بد باری را برمیدارند.
نکتهها:
این آیه در مورد رهبران کفر است که در دنیا با تبلیغات دروغین خود سبب گمراهی مردم میشوند، لذا در قیامت، هم گناه کفر خود را به دوش میکشند و هم گناه کسانی را که باعث انحراف آنها شدهاند. چنانکه در روایات میخوانیم: هر کس راه کجی را ترسیم کند، در کیفر تمام منحرفان شریک است و هر کس راه خوبی را ترسیم کند، پاداش پویندگان آن راه را نیز به او میدهند بدون آنکه از سهم او چیزی کم شود.
پیامها:
1- رهبران کفر و ضلالت، از هیچ تخفیفی در کیفر برخوردار نیستند. (اوزارهم کاملة)
2- کسی که دیگران را به گناه دعوت کند، در کیفر آنان نیز شریک است. (من اوزار الذین یضلّونهم)
3- رهبران کفر، سهم گناه خود را بطور کامل، اما سهم گناه پیروان را به مقداری که در آن نقش داشتهاند بر عهده دارند. (کاملة ... و من اوزار)
4- ریشهی بسیاری انحرافها، جهل است و دشمن از جهل مردم برای انحراف آنها استفاده میکند. (یضلّونهم بغیر علم)
5- جهل، عذر نیست وعذاب را برنمیدارد. (اوزار الذین یضلّونهم بغیر علم)
6- گناه، بار است و چه بد باری. (ساء ما یزرون)