(22) وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ ءَاتَیْنَهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ
ترجمه: و چون (یوسف) به رشد و قوت خود رسید به او علم و حُکم (نبوت یا حکمت) دادیم و ما اینگونه نیکوکاران را پاداش میدهیم.
نکتهها:
کلمهی «اشدّ» از «شدّ» به معنای «گِره محکم»، اشاره به استحکام جسمی و روحی است. این کلمه در قرآن؛ گاهی به معنای «بلوغ» استعمال شده است، چنانچه در آیه 34 سوره اسراء آمده: (حتّی یبلغ اَشدّه) یعنی به مال یتیم نزدیک نشوید تا زمانی که به سن بلوغ برسد. گاهی مراد از «اشدّ» سن چهل سالگی است. نظیر آیهی 15 سورهی احقاف که میفرماید: (بلغ اشدّه و بلغ اربعین سنة) و گاهی به سن قبل از پیری گفته میشود، مانند آیهی 67 سورهی غافر: (ثم یخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ثم لتکونوا شیوخا)
پیامها:
1- برای رهبری جامعه، علم و حکمت کافی نیست، توانایی جسمی نیز ضرورت دارد. (بلغ اشدّه)
2- علوم انبیا، اکتسابی نیست. (اتیناه علماً)
3- الطاف الهی، بر اساس قانون و لیاقت افراد است. (و کذلک نجزی المحسنین)
4- اوّل باید احسان کنیم تا لایق دریافت پاداش الهی باشیم. (نجزی المحسنین)
5- نیکوکاران در همین دنیا نیز کامیاب میشوند. (کذلک نجزی)
6- هر کس که توان علمی و جسمی داشته باشد، مشمول لطف الهی نمیشود، بلکه محسن بودن نیز لازم است. (نجزی المحسنین)