تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره یوسف آیه 38

(38) وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ ءَابَآءِی إِبْرَهِیمَ وَإِسْحَقَ وَیَعْقُوبَ مَا کَانَ لَنَآ أَن نُّشْرِکَ بِاللَّهِ مِن شَیْ‏ءٍ ذَ لِکَ مِن فَضْلِ اللَّهِ عَلَیْنَا وَعَلَی النَّاسِ وَ لَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَشْکُرُونَ‏
ترجمه: و آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب را پیروی کرده‏ام. برای ما سزاوار نیست که چیزی را شریک خداوند قرار دهیم. این از فضل خدا بر ما و بر مردم است ولی بیشتر مردم سپاس‏گزاری نمی‏کنند.
نکته‏ها:
اصالت خانوادگی، همچنانکه در ساختار شخصیت افراد مؤثر است، در پذیرش مردم نیز اثر دارد. لذا حضرت یوسف برای معرفی خود، به پدران خود که انبیای الهی هستند تکیه می‏کند، تا هم اصالت خانوادگیش را ارائه دهد و هم قداست دعوت خود را. این همان روشی است که پیامبر صلی الله علیه و آله نیز در معرفی خود به کار می‏برد و می‏فرمود: من همان پیامبر امّی هستم که نام ونشانم در تورات و انجیل آمده است. حضرت سیدالشهدا حسین‏بن‏علی علیهماالسلام و امام سجاد علیه السلام نیز در کربلا و شام در برابر مردم خود را چنین معرفی کردند: «اَنا بن فاطمة الزّهرا».
کلمه «ملّة» در قرآن به معنای آیین بکار رفته است. و در آیه 78 سوره حج سیمای «ملّة ابراهیم» اینگونه ترسیم شده است؛ «با تمام قُوا در راه خدا جهاد کنید و اهل نماز و زکات و اعتصام به خدا باشید. در دین سختی و حرجی نیست، تسلیم خدا باشید، این است ملّت پدرتان ابراهیم.»
پیام‏ها:
1- رسیدن به حق، در گرو شناخت باطل و ترک آن است. (ترکت ملة قوم لا یومنون و اتبعت ملة...)
2- جدّ انسان، در حکم پدر انسان است و کلمه «أب» به او نیز اطلاق شده است. (ملّة ابائی ابراهیم و اسحق ویعقوب)
3- انبیا باید از خاندان پاک باشند. (ابائی ابراهیم و...)
4- پیامبران الهی از یک وحدت هدف برخوردارند. (ملة ابائی ابراهیم واسحق و...)
5- نبوت و هدایت، توفیق و فضل الهی برای همه است. (علینا و علی الناس)
6- در کنار راههای منفی، راه مثبت را نیز نشان دهیم. (ترکت ملّة... واتبعت ملّة....)
7- پرهیز از شرک و گرایش به توحید، توفیق الهی می‏خواهد. (ذلک من فضل اللَّه)
8- شرک در تمام ابعادش (ذات وصفات و عبادت)، منفور است. (من شی‏ء)
9- اکثریت، معیار شناخت صحیح نیست. (اکثرهم لا یشکرون)
10- پشت کردن به راه انبیا، بزرگترین کفران نعمت است. (لایشکرون)
11- شرک‏ورزی، ناسپاسی در برابر خداوند است. (لایشکرون)