تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره نحل آیه 76

(76) وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلَیْنِ أَحَدُهُمَآ أَبْکَمُ لَا یَقْدِرُ عَلَی‏ شَیْ‏ءٍ وَهُوَ کَلٌّ عَلَی‏ مَوْلَهُ أَیْنََما یُوَجِّههُّ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ هَلْ یَسْتَوِی هُوَ وَمَن یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَهُوَ عَلَی‏ صِرَطٍ مُّسْتَقِیمٍ‏
ترجمه: وخداوند دو مرد را مثال می‏زند که یکی از آن دو گُنگ است که بر هیچ چیز توانایی ندارد و سربار مولای خویش است، بگونه‏ای که هر کجا او را می‏فرستد، هیچ سودی با خود نمی‏آورد، آیا او با کسی که به عدالت فرمان می‏دهد و خود بر راه مستقیم می‏رود برابر است؟.
پیام‏ها:
1- شما که دو انسان (مولی و عبد) را یکسان نمی‏دانید، چگونه خالق و مخلوق را مساوی می‏دانید. (هل یستوی)
2- با سؤال ومثال، وجدان را بیدار ومردم را به فکر وادارید. (ضرب‏اللَّه مثلاً... هل‏یستون)
3- ریشه‏ی شرک مردم، جهل است. (بل اکثرهم لایعلمون)
4- آزادی یک نعمت الهی است (لایقدر علی شی‏ء - ینفق منه سرّاً و جهراً)
5- رزق حسن زمانی زیباست که همراه با انفاق باشد. (رزقا حسنا فهو ینفق منه) و زبان گویا زمانی ارزش دارد که همراه با امر به عدالت باشد. (من یأمر بالعدل)
6- انفاق سرّی از انفاق عَلَنی، بهتر است. (کلمه‏ی «سرّ» قبل از «جهر» آمده است)
7- زبان، کلید روزی است. (ابکم لایقدر علی شی‏ء، کلُّ علی مولاه ... لایأت بخیر)
8- امر به معروف زمانی اثر دارد که آمر نیز در راه درست باشد. (یأمر بالعدل و هو علی صراط مستقیم)
9- افراد مالک نیز از خود چیزی ندارند ودر سایه رزق الهی به نوایی رسیده‏اند. (در آیه به جای اینکه در برابر «مملوک» کلمه‏ی «مالک» قرار گیرد، «رزقناه» آمده است)