تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره یوسف آیه 90

(90) قَالُواْ أَءِنَّکَ لَأَنتَ یُوسُفَ قَالَ أَنَاْ یُوسُفُ وَهَذَآ أَخِی قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَآ إِنَّهُ مَن یَتَّقِ وَیَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ
ترجمه: گفتند: آیا تو خود (همان) یوسفی؟ گفت: (آری) من یوسفم و این برادر من است. به تحقیق خداوند بر ما منت گذاشت. زیرا که هر کس تقوا و صبر پیشه کند پس همانا خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی‏کند.
نکته‏ها:
هر چه زمان گذشت، برادران مبهوت‏تر شدند که چرا عزیز مصر در برابر نامه‏ی پدرشان گریه کرد!؟ عزیز از کجا ماجرای یوسف را می‏داند؟ راستی قیافه او به یوسف شباهت زیادی دارد! نکند او یوسف باشد، چه بهتر که از خودش بپرسیم. اگر یوسف نبود به ما دیوانه نمی‏گویند؟ واگر یوسف بود از شرمندگی چه می‏کنیم؟ هیجان سراسر وجود برادران را گرفته بود. بالاخره طلسم سکوت را با سؤالِ آیا تو یوسفی، شکستند. در اینجا چه صحنه‏ای پیش آمد؟ و کدام نقاش می‏تواند سیمایی از شرمندگی و شادی و گریه و در آغوش کشیدن را تصویر کند؟ خدا می‏داند و بس.
باید شرایط طوری فراهم شود که مردم سؤال کنند و برای رشد و تربیت انگیزه آنان را بالا برد. در برادران یوسف دائماً انگیزه برای جستجو و سؤال زیاد می‏شد. با خود می‏گفتند: چرا اصرار داشت بنیامین را به همراه خود بیاوریم؟ چرا پیمانه در بار ما پیدا شد؟ چرا پول ما را در نوبت اوّل برگرداند؟ او از کجا داستان یوسف را می‏داند؟ نکند دیگر به ما غلّه ندهد؟ وقتی این هیجانات در روح آنها اوج گرفت، پرسیدند: آیا تو یوسف هستی؟ گفت: بله....
امام صادق علیه السلام فرمودند: به تحقیق در حضرت قائم علیه السلام سنتی از یوسف است... مردم حضرت رانمی‏شناسند تا اینکه خداوند اذن دهد که خود را معرفی کند.**بحار، ج 12، ص 283.***
پیام‏ها:
1- گذشت تاریخ وحوادث، شناخت‏ها را تغییر می‏دهد. (ءانّک لانت یوسف)
2- گرچه منت از مردم تلخ است، ولی منت خدا شیرین است. (منّ اللَّه علینا)
3- اولیای خداوند همه نعمتها را از او می‏دانند. (منّ اللَّه علینا)
4- صبر و تقوی، زمینه عزّت است. (من یتق و یصبر فانّ اللَّه لایضیع ...)
5- لطف خدا حکیمانه وبر طبق ملاکها ومعیارهاست. (من یتق ویصبر فانّ‏اللَّه...)
6- کسی لایق زمامداری وحکومت است که در برابر حوادث، حسادتها، شهوتها، تحقیرها، زندان‏ها، تبلیغات سوء و... امتحان داده باشد. (من یتق و یصبر...)
7- از حساس‏ترین اوقات برای تبلیغ استفاده کنید. (موقعی که برادران از کار خود شرمنده وآماده پذیرش سخن یوسف می‏باشند می‏گوید: (من یتق ویصبر ...))
8- یکی از سنت‏های الهی، حکومت صالحان است. (لانضیع اجر المحسنین)