(101) وَإِذَا بَدَّلْنَآ ءَایَةً مَّکَانَ ءَایَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُواْ إِنَّمَآ أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ
ترجمه: وهرگاه آیهای را جایگزین آیهای کنیم، در حالی که خداوند به آنچه نازل میکند داناتر است، (و میداند در چه شرایطی چه دستوری دهد) مخالفان گویند: همانا تو دروغ بافی، (چنین نیست) بلکه بیشترشان نمیدانند (که تغییر قانون بخاطر هوس، پشیمانی و ضعف و سردرگمی نیست، بلکه بر اساس مصلحت است).
نکتهها:
گاهی پزشک بخاطر تغییر حال بیمار، نسخه را تغییر میدهد و این نوع تغییر در آیات و احکام نیز هست که به آن نسخ میگویند. مخالفان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همین که میدیدند دستوری عوض شد میگفتند: تو یارانت را مسخره کردهای و هرروز قانون و دستوری را به دروغ میبافی و قانون قبل را لغو میکنی.
پیامها:
1- دین دو نوع قانون دارد؛ ثابت ومتغیر و تغییر آن بدست خداست. (بدلّنا)
2- همه قوانین الهی در زمان و شراط خودش ارزش دارد. (آیةً مکان آیة)
3- مردم اسرارِ قوانین الهی را نمیدانند. (واللَّه اعلم ... اکثرهم لایعلمون)
4- تغییر قانون الهی، نشانه شک و پشیمانی و رشد علمی و تجربی یا ضعف در قانونگزاری نیست، بلکه نشانه تدبیر وحکمت وتوجه به شرایط است. (واللَّه اعلم)
5- دشمن از هر فرصتی سوءاستفاده کرده و هر چیزی را دستاویز قرار میدهد. (بدّلنا آیة مکان آیة قالوا...)
6- ریشهی بعضی انتقادات و تهمتها جهل است. (بل اکثرهم لایعلمون)