تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره نحل آیه 101

(101) وَإِذَا بَدَّلْنَآ ءَایَةً مَّکَانَ ءَایَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُواْ إِنَّمَآ أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ‏
ترجمه: وهرگاه آیه‏ای را جایگزین آیه‏ای کنیم، در حالی که خداوند به آنچه نازل می‏کند داناتر است، (و می‏داند در چه شرایطی چه دستوری دهد) مخالفان گویند: همانا تو دروغ بافی، (چنین نیست) بلکه بیشترشان نمی‏دانند (که تغییر قانون بخاطر هوس، پشیمانی و ضعف و سردرگمی نیست، بلکه بر اساس مصلحت است).
نکته‏ها:
گاهی پزشک بخاطر تغییر حال بیمار، نسخه را تغییر می‏دهد و این نوع تغییر در آیات و احکام نیز هست که به آن نسخ می‏گویند. مخالفان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همین که می‏دیدند دستوری عوض شد می‏گفتند: تو یارانت را مسخره کرده‏ای و هرروز قانون و دستوری را به دروغ می‏بافی و قانون قبل را لغو می‏کنی.
پیام‏ها:
1- دین دو نوع قانون دارد؛ ثابت ومتغیر و تغییر آن بدست خداست. (بدلّنا)
2- همه قوانین الهی در زمان و شراط خودش ارزش دارد. (آیةً مکان آیة)
3- مردم اسرارِ قوانین الهی را نمی‏دانند. (واللَّه اعلم ... اکثرهم لایعلمون)
4- تغییر قانون الهی، نشانه شک و پشیمانی و رشد علمی و تجربی یا ضعف در قانون‏گزاری نیست، بلکه نشانه تدبیر وحکمت وتوجه به شرایط است. (واللَّه اعلم)
5- دشمن از هر فرصتی سوءاستفاده کرده و هر چیزی را دستاویز قرار می‏دهد. (بدّلنا آیة مکان آیة قالوا...)
6- ریشه‏ی بعضی انتقادات و تهمت‏ها جهل است. (بل اکثرهم لایعلمون)