تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره یوسف آیه 72

(72) قَالُواْ نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِکِ وَ لِمَن جَآءَ بِهِ حِمْلُ بَعِیرٍ وَ أَنَاْ بِهِ زَعِیمٌ‏
ترجمه: گفتند: پیمانه و جام مخصوص شاه را گم کرده‏ایم و برای هرکس آنرا بیاورد یک بار شتر (جایزه) است و من این را ضمانت می‏کنم.
نکته‏ها:
کلمه‏ی «صواع» و «سقایة» به یک معنی بکار رفته‏اند، پیمانه‏ای که هم با آن آب می‏خورند و هم گندم را کیل و اندازه می‏کنند که نشانه صرفه‏جویی، بهره‏وری و استفاده چند منظوره از یک وسیله است.**در تفسیر اطیب‏البیان آمده است که «صواع» ظرفی است که گنجایش یک صاع (حدود3 کیلوگرم) گندم را دارد.***
کلمه‏ی «حِمْل» به بار گفته می‏شود. و کلمه «حَمْل» نیز به معنای بار است، امّا باری که پنهان باشد، مثل بارانی که در دل ابر است یا فرزندی که در شکم مادر است.**مفردات.***
جمله (لمن جاء حمل بعیر) هرکس چنین کند من چنان پاداش می‏دهم، در اصطلاح فقهی جُعاله است که دارای سابقه و اعتبار قانونی است.
پیام‏ها:
1- جایزه تعیین کردن، از شیوه‏های قدیمی است. (ولمن جاء به حِمل بعیر)
2- جوایز باید متناسب با افراد و زمان باشد. در زمان قحطی بهترین جایزه یک بار شتر غلّه است. (حِمل بَعیرٍ)
3- ضامن گرفتن برای جلب اطمینان، سابقه تاریخی دارد. (انا به زعیمٌ)