تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 6
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره نحل آیه 88

(88) الَّذِینَ کَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِیلِ اللَّهِ زِدْنَهُمْ عَذَاباً فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا کَانُواْ یُفْسِدُونَ‏
ترجمه: کسانی که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به سزای فساد مداومشان عذابی بر عذابشان افزودیم.
نکته‏ها:
عکس‏العمل مردم در برابر راه خدا متفاوت، گاهی مثبت و گاهی منفی است و هرکدام دارای درجات و مراحلی می‏باشد؛
الف: برخوردهای مثبت:
- گروهی در انتظار فهم راه خدا وپیمودن آن‏هستند. (عسی ربی ان‏یهدینی سواءالسبیل)**قصص، 22.***
- گروهی به خاطر خدا هجرت می‏کنند. (و من یهاجر فی سبیل اللَّه)**نساء، 100.***
- گروهی به خاطر در راه خدا بودن محاصره می‏شوند. (احصروا فی سبیل اللَّه)**بقره، 273.***
- گروهی در راه خدا آزار را تحمل می‏کنند. (اوذوا فی سبیلی)**آل‏عمران، 195.***
- گروهی منادی دعوت دیگران به راه خدا می‏شوند. (ادع الی سبیل ربّک)**نحل، 125. 2. آل‏عمران، 146. 3. نساء، 76.***
- گروهی در راه خدا هرگز سست نمی‏شوند. (فما وهنوا لما اصابهم فی سبیل اللَّه)*****
- گروهی در راه خدا می‏جنگند. (یقاتلون فی سبیل اللَّه)*****
- گروهی کشته می‏شوند. (قتلوا فی سبیل اللَّه)**آل‏عمران، 169. 5. اعراف، 30. 6و7. اعراف، 45.***
ب: برخوردهای منفی:
- گروهی خیال می‏کنند در راه خدا هستند. (یحسبون انهم مهتدون)*****
- گروهی راه خدا را کج می‏خواهند. (یبغونها عوجا)*****
- گروهی راه خدا را بر دیگران می‏بندند. (صدّوا عن سبیل اللَّه)*****
- گروهی برای بستن راه خدا پولها خرج می‏کنند. (ینفقون‏اموالهم لیصدوا عن‏سبیل‏اللَّه)**انفال، 36.***
پیام‏ها:
1- کفر مقدمه‏ی فساد است. (کفروا و صدوا ... یفسدون) همانگونه که ایمان مقدمه عمل صالح است. (آمنوا و عملوا الصالحات) (که در آیات متعدد آمده است)
2- حساب رهبران کفر که با قلم و بیان و امکانات، راه خدا را می‏بندند، از حساب افراد عادی جداست. (زدناهم عذاباً فوق العذاب)
3- مفسد فی‏الارض تنها کسانی که امنیت جامعه را بهم می‏زنند نیستند، بلکه هر فرد یا گروهی که به هر شکلی، مانع رشد معنوی جامعه شود، مفسد است. (الذین کفروا و صدّوا ... بما کانوا یفسدون)