تربیت
Tarbiat.Org

به سوی او
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

هدایت و تبلیغ ریایى!

در برخى عبادات، تشخیص ریا از غیر ریا آسان‌تر است و نشانه هاى آشكارترى وجود دارد. تبلیغ كردن و منبر رفتن كه كار ما طلبه ها است از جمله این موارد است. شكى نیست كه هدایت و ارشاد مردم و ترویج دین خدا و بیان احكام و معارف اسلام از بزرگ ترین عبادات است. در روایتى از پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) خطاب به امیرالمؤمنین على(علیه السلام) چنین آمده است: لاَنْ یَهْدِى اللّهُ بِكَ رَجُلا واحِداً خَیْرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ(455) اگر خدا یك نفر را به دست تو هدایت كند برایت بهتر است از آنچه آفتاب بر آن مى‌تابد. بنابراین هدایت مردم فضیلتى وصف ناشدنى و ثوابى فوق حد تصور دارد. اما همین كارى كه این همه ثواب دارد اگر براى خدا نباشد ارزشى نخواهد داشت. این ثواب ها مربوط به كسى است كه تبلیغ و منبرش براى خدا باشد و فقط و فقط براى جلب خشنودى خداوند این كار را انجام دهد. اما از كجا بفهمیم كه تبلیغ و منبرمان براى خدا بوده یا نه؟ یك راهش این است كه انسان ببیند اگر مبلّغ و واعظ دیگرى هم این سخنرانى را كرده بود و باعث هدایت یك نفر گردیده بود آیا واقعاً همین قدر خوشحال مى‌شد؟ یا الآن چون این كار به دست او و با منبر او انجام شده راضى و خوشحال
( صفحه 293)
است؟ اگر فقط هدایت انسان ها منظور نظر شما بوده باشد، نباید بین این دو حالت تفاوتى وجود داشته باشد. اگر بحث هدایت مطرح باشد نباید براى شما فرقى بكند كه شما منبر بروید یا كس دیگرى این كار را انجام دهد. اگر مى‌بینید برایتان مهم است كه حتماً شما منبر بروید و از این‌كه دیگرى را به جاى شما بالاى منبر بفرستند ناراحت مى‌شوید، در اخلاص خودتان تردید كنید. مثل بیمارستانى كه اگر شما آن را بنا كنید و مردم در آن مداوا شوند و به فقراى بیمار كمك شود؛ ثواب آن به شما خواهد رسید گرچه اسم كس دیگرى را روى بیمارستان گذاشته باشند. از این رو اگر واقعاً هدف، جلب رضایت الهى باشد بدون اسم هم حاصل است؛ اما اگر كسى اصرار دارد كه حتماً باید اسم خودش روى بیمارستان باشد تردیدى نباید كرد كه در نیتش اخلاص ندارد.
البته رسیدن به چنین مراتبى از نیت، كار آسانى نیست و قطعاً تلاش و زحمت مى‌خواهد، اما این كارى است كه به زحمتش مى‌ارزد. تفاوت عملى كه نیتش خالص باشد با عملى كه نیتش خالص نیست از زمین تا آسمان است. بسیار تفاوت است بین كارى كه خالص براى خدا انجام مى‌گیرد با كارى كه براى غیر خدا، یا هم براى خدا و هم براى غیر خدا انجام مى‌شود. یك عمل بسیار كوچك اما خالص مى‌تواند سبب نجات انسان شود، اما صدها سال نماز و روزه و انفاق همراه با ریا و ناخالصى سر سوزنى ارزش ندارد.