آیه
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْاْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَ انِ وَ مَعْصِیَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْاْ بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَی وَاتَّقُواْ اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ
ترجمه
ای کسانی که ایمان آوردهاید! هرگاه نجوا میکنید، به گناه و ستم و نافرمانیِ پیامبر نجوا نکنید و نسبت به کار نیک و تقوا نجوا کنید و از خدا پروا کنید که به سویش محشور میشوید.
نکته ها
«بِرّ» شامل هر کار نیکی میشود و نمونههایی از آن در آیه 177 سوره بقره آمده است: «ولکنّ البرّ من آمن باللّه...»
نجوا و در گوشی سخن گفتن میتواند احکام متفاوتی داشته باشد از جمله:
آنجا که فاش شدن اسرار، به ضرر اسلام و مسلمانان باشد، نجوا واجب است.
آنجا که سبب ترس و دلهرهی دیگران شود، نجوا حرام است.
و آنجا که برای کمک به دیگران و سفارش به تقوا باشد، مستحبّ است.
موضوع و محتوای گفتار، ارزش آن را مشخص میکند. اگر موضوع نجوا، نیکی و تقوا باشد یک ارزش است ولی اگر گناه و ستم و توطئه باشد حرام است. البتّه گاهی محتوی نیز خوب است، امّا موقعیّت خوبی نیست. مثلاً در جمع مؤمنان دو نفر درگوشی سخن بگویند.
پیام ها
1- مؤمن محترم است، حتّی هنگام نهی از منکر احترام او را حفظ کنید. «یا أیّها الّذین آمنوا»
2- در امر به معروف و نهی از منکر و ارشاد و تبلیغ، راههای حق و باطل و مصادیق آن را باید روشن کرد. «لاتتناجوا... تناجوا»
3- همهی سخنان را نباید آشکار و نهان گفت. گاهی باید نهی از منکر یا امر به معروف، در خفا و پنهان باشد. «تناجوا بالبرّ و التقوی»
4- مبادا نجوای بد را به جای نجوای خوب قلمداد کنیم. «تناجوا... واتقوا اللّه الّذی الیه تحشرون»
5 - تقوا و پرهیزکاری و توجّه به معاد، زمینه دوری از سخنان نارواست. «واتّقوا اللّه الّذی الیه تحشرون»