آیه
کُلُّ مَنْ عَلَیْهَا فَانٍ
وَیَبْقَی وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلاَلِ وَالْإِکْرَامِ
فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
ترجمه
هرکه روی زمین است، فنا پذیرد
و (تنها) ذات پروردگارت که دارای شکوه و اکرام است، باقی میماند.
پس کدام یک از نعمتهای پروردگارتان را انکار میکنید؟
نکته ها
در آیه 185 سوره آلعمران خواندیم: «کلّ نفس ذائقة الموت» هر انسانی طعم مرگ را میچشد. در آخرین آیه سوره قصص نیز خواندیم: «کلّ شیء هالک الاّ وجهه» هر موجودی هلاک میشود، جز ذات پروردگار. در این سوره نیز میخوانیم: «کلّ من علیها فان و یبقی وجه ربّک»
در آیات قبل، نعمتها معرّفی شد، در این آیه میفرماید: زمان بهرهگیری از نعمتها کم است، فرصت را غنیمت شمارید که همه رفتنی هستید.
گرچه همه موجودات فانی هستند ولی هر کس در مسیر الهی باشد و کار او رنگ الهی بگیرد، آن نیّت خالص که «وجه ربّ» است، کار فانی او را باقی میکند.
پیام ها
1- مرگ، یک قانون عام و فراگیر است. «کلّ مَن علیها فان»
2- به کسی جز خدا تکیه نکنیم که همه فناپذیرند.«کلّ من علیها فان ویبقی وجه ربّک»
3- ارزش انسان با تقرّب به خداوند است، نه داشتن امکانات. «کلّ مَن علیها فان و یبقی وجه ربّک»
4- مرگ، گامی در مسیر تربیت انسان است. «کلّ مَن علیها فان و یبقی وجه ربّک»
5 - پیامبر، تحت تربیت و ربوبیّت خاصّ خداوند است. «ربّک»
6- مرگ موجودات، نشانه نقص و تمام شدن قدرت و کرم الهی نیست که او صاحب جلال و کرامت است. «کلّ من علیها فان و یبقی... ذوالجلال و الاکرام»
7- جلال الهی همراه با رحمت و رأفت است. «ذوالجلال و الاکرام»
8 - مرگ، نعمت است. «کلّ من علیها فان... فبایّ آلاء ربّکما» (با آنکه در آیات 26 و 27 نام هیچ نعمت مادّی نیامده، امّا در آیه 28، باز هم جملهی «فبایّ آلاء...» تکرار شده است پس مرگ نیز نعمت است.)
9- جن نیز همچون انسان، مرگ دارد. زیرا خطاب «ربّکما» به جنّ و انس بازمیگردد. «کلّ من علیها فان... فبایّ آلاء ربّکما»