آیه
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَآ أَنْهَارٌ مِّن مَّآءٍ غَیْرِ آسِنٍ وَ أَنْهَارٌ مِّن لَّبَنٍ لَّمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشَّارِبِینَ وَ أَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفّیً وَلَهُمْ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ کَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِی النَّارِ وَسُقُواْ مَآءً حَمِیماً فَقَطَّعَ أَمْعَآءَهُمْ
ترجمه
وصف بهشتی که اهل پروا به آن وعده داده شدهاند، (چنین است:) در آن نهرهایی است از آبی که بدبو شدنی نیست و نهرهایی از شیر که مزه آن دگرگونی ندارد و نهرهایی از شراب که برای نوشندگان لذّتبخش است و نهرهایی از عسل مصفّا و ناب. و برای آنان در آنجا هرگونه میوهای موجود است و نیز آمرزشی از طرف پروردگارشان. (آیا اینان) همانند کسانی هستند که در آتش جاودانهاند و آبی جوشان، نوشانده میشوند، که اندرونشان را متلاشی میکند.
نکته ها
آنچه به اجمال در مورد بهشت در آیه دوازده مطرح شد «جنّات تجری»، مشروح آن در این آیه بیان شده است. «فیها أنهار... و أنهار... و أنهار»
انواع نهرهای بهشتی در این آیه مطرح شده، لیکن برای گروه خاصّی در بهشت چشمهای ویژه وجود دارد. «عیناً یشرب بها المقرّبون»**مطفّفین، 28.*** چشمهای که تنها مقرّبان از آن مینوشند.
برای هر چیزی کمالی است، کمال آب، بو نداشتن و کمال شیر، تغییر نکردن مزه آن و کمال نوشیدنیها، لذیذ بودن و کمال عسل، خالص بودن آن است.
با توجّه به تکرار کلمه «انهار» میتوان فهمید که هر یک از شیر و عسل و شراب و آب، دارای چندین نهر است.
امام حسینعلیه السلام فرمود: مغفرتی که در بهشت نصیب اهل بهشت میشود، بهترین نعمت برای آنان است و آنگاه به آیه 72 سوره توبه استناد کردند.**بحار، ج 8، ص140.*** «و رضوان من اللّه اکبر»
ممکن است مراد از مغفرت در بهشت، زدودن یاد لغزشها از خاطر بهشتیان باشد تا به یاد لغزشهای دنیوی خود نیفتند و خاطرشان ملول نگردد.**تفسیر راهنما.***
پیام ها
1- در برابر جلوهها و زینتهای دنیوی که وسیلهی ارتکاب برخی گناهان میگردد، با بیان جلوهها و زیباییها و کامیابیهای بهشت، مردم را به حق دعوت کنید. «مَثَل الجنّة الّتی وعد المتّقون...»
2- کسانی که به خاطر تقوا، از کامیابیهای زودگذر و نامشروع پروا میکنند، به کامیابی پایدار خواهند رسید. «وعد المتقون»
3- امیددادن به سرانجامی نیکو، عامل گرایش به حق و تقواست. «وعد المتقون»
4- تعدّد و تنوّعطلبی، خواست طبیعی بشر است. «انهارٌ... انهارٌ»
5 - در بهشت، در کنار نعمتهای مادّی و جسمانی، نعمتهای معنوی و روحی نیز هست. «انهارٌ... مغفرة...»
6- نعمتهای بهشتی از هر گونه آفت و نقص و تغییر به دورند. «غیر آسن... لم یتغیّر طعمه... مصفّی»
7- آب و هوای بهشت، نعمتها را متغیّر و مسموم و بد بو نمیکند. «لم یتغیّر...»
8 - نعمتهایی را که بهشتیان دریافت میکنند، در سایه مغفرت پروردگار است. «مغفرة من ربّهم»
9- در بهشت انواع میوهها، به مقدار وفور وجود دارد. «کلّ الثمرات»
10- در دوزخ، آب جوشان را با زور و ذلّت به کفّار مینوشانند. «سقوا»
11- تشویق و تهدید در کنار هم سازنده است. «انهارٌ... ماء حمیماً»
12- معاد، جسمانی است. (شیر و عسل، نشانه کامیابی جسمانی است، چنانکه قطعه قطعه شدن اندرون کفّار بر آن دلالت دارد.) «فقطّع امعائهم»
13- حساب جسم و بدن انسان در قیامت، با جسم و بدن او در دنیا فرق میکند.