آیه
مَآ أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی أَنفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَآ إِنَّ ذَ لِکَ عَلَی اللَّهِ یَسِیرٌ
ترجمه
هیچ مصیبتی در زمین و نه در جسم و جانتان به شما نرسد، مگر آن که پیش ازآنکه آن را پدید آوریم در لوحی ثبت است، همانا این امر بر خداوند آسان است.
نکته ها
«نبرأها» از «برء» به معنی پدید آوردن است. خداوندی که زمین را پدید آورده و انسان را آفریده است، برای آنها مشکلات و مصائبی نیز قرار داده است، همچون زلزله و قحطی و سیل برای زمین و بیماری و جراحت و مردن برای انسان.
در متون تاریخی آمده است که یزید به اهل بیت امام حسینعلیه السلام که در دست او اسیر بودند، گفت: مصیبتی که بر شما وارد شد بخاطر عملکرد خود شما بود و آیه 30 سوره شوری را خواند که «ما اصابکم من مصیبة فبما کسبت ایدیکم...». امام سجادعلیه السلام در پاسخ فرمود: این آیه درباره ما نازل نشده و سپس آیه مورد بحث را قرائت فرمود. یعنی خداوند از پیش مقرّر کرده بود که ما چنین سختیها و مشکلاتی را برای حفظِ دین او تحمّل کنیم.
در حدیث میخوانیم: بلاها برای ظالم وسیله ادب و هشدار است، ولی برای مؤمنان وسیله آزمایش و رشد و برای انبیا وسیله دریافت درجات و برای اولیای خدا وسیلهی دریافت کرامت است. «البلاء للظالم أدب و للمؤمن امتحان و للانبیاء درجة و للاولیاء کرامة»**تفسیرنمونه و بحار، ج64، ص235.***
پیام ها
1- حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله که موجب تخریب منازل و مزارع «مصیبة فی الارض» و یا جراحات و مرگ و میر «فی أنفسکم» میشود، بر اساس نظام از پیش پایهگذاری شده الهی است، نه اموری تصادفی که از تحت قدرت خداوند خارج باشد. «الاّ فی کتاب من قبل ان نبرأها»
2- هستی، حساب و کتاب دارد و تمام پدیدهها، پیش از وقوع، ثبت است. «ما أصاب... الاّ فی کتاب»
3- هیچ حادثهای برای خداوند تازگی ندارد. «فی کتاب من قبل ان نبرأها»
4- از احاطه خداوند بر تمام حوادث طبیعی تعجّب نکنید. «انّ ذلک علی اللّه یسیر»