آیه
وَ فِی ثَمُودَ إِذْ قِیلَ لَهُمْ تَمَتَّعُواْ حَتَّی حِینٍ
فَعَتَوْاْ عَنْ أَمْرِرَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ یَنظُرُونَ
فَمَا اسْتَطَاعُواْ مِن قِیَامٍ وَمَا کَانُواْ مُنتَصِرِینَ
وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ کَانُواْ قَوْماً فَاسِقِینَ
ترجمه
و در (سرگذشت) قوم ثمود (نیز نشانههای عبرتی است)، آنگاه که به آنان گفته شد تا زمانی (کوتاه، از زندگی) بهره ببرید. آنان از فرمان پروردگارشان سر باز زدند، پس در حالی که مینگریستند، صاعقه آنان را فراگرفت.
پس، نه توان برخاستن داشتند و نه توانستند از کسی یاری طلبند.
و پیش از آنان قوم نوح (را هلاک کردیم، زیرا) مردمانی فاسق بودند.
نکته ها
پیامبر قوم ثمود، حضرت صالح بود که به درخواست قومش شتری از دل کوه بیرون آورد و فرمان داد به این شتر آسیبی نرسانند، امّا آنان شتر را کشتند و صالح را تکذیب کردند.
مراد از «حتّی حین»، مهلت سه روزهای است که به آنان داده شد تا شاید پشیمان شوند و توبه کنند. امّا آنان از گناهان دست برنداشتند و پس از سه روز عذاب الهی نازل شد. چنانکه در آیه 65 سوره هود میفرماید: «تمتّعوا فی دارکم ثلاثة أیّام ذلک وعد غیر مکذوب»
پیام ها
1- سنّت خداوند، مهلت دادن به مجرمان است. «تمتّعوا حتّی حین»
2- دستورات الهی، برخاسته از ربوبیّت او و برای تربیت انسان است. «أمر ربّهم»
3- تجاوز از حدود الهی، عامل هلاکت است. «فعتوا... فاخذتهم»
4- آب، باد و صاعقه، میتواند ابزار قهر خداوند قرار گیرد. «الیمّ... الریح... الصاعقة»
5 - دیدن نزول عذاب و توان فرار نداشتن، بیانگر اوج ذلّت مجرمان است. «ینظرون... فما استطاعوا...»
6- کسانی که از گذشتگان عبرت نگیرند، خود مایه عبرت دیگران میشوند. «و قوم نوح من قبل...» (قوم عاد از قوم نوح که پیشاز آنان بودند، عبرت نگرفتند)
7- سرگذشت قوم نوح، که با هزار سال تبلیغ حضرت نوح، بازهم ایمان نیاورند، برای پیامبر و مسلمانان، مایهی عبرت است. «و قوم نوح من قبل...»
8 - بدتر از فسق، مداومت بر فسق است. «کانوا... فاسقین»
9- گاهی گناه، فراگیر و عمومی میشود و زمینه نزول عذاب را فراهم میسازد. «قوماً فاسقین»