آیه
طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَّعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَو صَدَقُواْ اللَّهَ لَکَانَ خَیْراً لَّهُمْ
ترجمه
فرمانبرداری و سخن سنجیده(شایسته و بایسته آنان است) پس هنگامی که امر (کارزار) قطعی شد(از رفتن به جهاد سر باز میزنند) اگر به خدا راست گویند (و صادقانه جهاد کنند)، قطعاً برایشان بهتر است.
نکته ها
مراد از «طاعة»، یک پارچه اطاعت کردن است. عبارتِ «عزم الامر» به معنای پیدا شدن وضعی است که عزم و ارادهای نافذ میخواهد و بعضی آن را به معنای شدّت و سخت شدن جنگ دانستهاند.
افراد سست ایمان، به دلیل ترس از جهاد، علاوه بر نافرمانی و شانه خالی کردن از جهاد، دست به توجیه و دلیل تراشی و سخنان نامربوط میزنند. قرآن در آیات متعدّد به بهانههای آنان اشاره کرده است، از جمله اینکه میگفتند:
- طاقت و توان جنگیدن نداریم. «لاطاقة لنا»**بقره، 249.***
- خانواده ما امنیّت ندارد و خانههایمان بیحفاظ و بیپوشش است. «بیوتنا عورة»**احزاب، 13.***
- هوا گرم است. «لاتنفروا فی الحَرّ»**توبه، 81 .***
- اگر شرکت کنیم، مرتکب گناه میشویم. در جنگ تبوک بهانه آوردند که نگاه ما به دختران رومی سبب فتنه میشود، بنابراین ما به جبهه نمیآییم. «و لاتفتنّی» امّا قرآن همین فرار از جنگ را فتنه دانست. «ألا فی الفتنة سقطوا»** توبه، 49.***
- اکنون زمان مناسبی برای جنگ نیست، بهتر است به تأخیر افتد. «لولا اخّرتنا»** توبه، 49.***
- میترسیم گرفتار بلا و ضرر شویم. «نخشی أن تُصیبنا دائرة»**مائده، 52.***
در این آیه میفرماید: اگر به هنگام فرمان جهاد، به جای این قبیل بهانهها، اطاعت کنید و سخنی نیک بگویید، بهتر است. «طاعة و قول معروف»
پیام ها
1- مؤمن، در برابر فرمان الهی جهاد، سراپا فرمانبردار است. «طاعة»
2- گفتار و کردار، هر دو باید صحیح و بجا باشد. «طاعة و قول معروف»
3- در باره فرامین الهی، به نیکی و پسندیده سخن بگویید. «و قول معروف»
4- جهاد و دفاع، از نظر عقل و فطرت پسندیده است. «قول معروف»
5 - ریشهی ترس از جهاد، آن است که صادقانه عمل نمیکنیم. «فلو صدقوا اللّه»
6- فرمان خداوند بر جهاد، به نفع انسان است، (نه خدا). «لکان خیراً لهم»