آیه
أَفَلَمْ یَسِیرُواْ فِی الْأَرْضِ فَیَنظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَلِلْکَافِرِینَ أَمْثَالُهَا
ترجمه
پس آیا در زمین سیر نکردند، تا بنگرند سرانجام کسانی که قبل از آنان بودند چگونه بود؟ خداوند آنان را هلاک کرد و برای این کافران نیز همانند آن کیفرها خواهد بود.
نکته ها
«دَمّر» از «تدمیر» به معنای نابودی، هلاکت و زیر و رو کردن است و آنگاه که در کنار آن، «علی» قرار گیرد، شدّت را میرساند.
در قرآن نابودی و هلاکت مردم، بر اساس عملکرد و خلق و خوی آنان است:
- گروهی به خاطر طغیان هلاک شدند. «أهلکوا بالطّاغیه»**حاقّه، 5 .***
- برخی به خاطر لجاجت و انکار. «تدمّر کلّ شیء بامر ربّها... اذ کانوا یجحدون»**احقاف، 25.***
- عدّهای به دلیل مکر و حیله. «فانظر کیف کان عاقبة مکرهم انّا دمّرناهم و قومهم اجمعین»**نمل، 51 .***
- گروهی به خاطر گناه. «فاهلکناهم بذنوبهم»**انفال، 54 .***
- برخی به خاطر ظلم و ستم. «اهلکناهم لمّا ظلموا»**کهف، 59 .***
پیام ها
1- افراد غافل که از هلاکت گذشتگان عبرت نمیگیرند، قابل توبیخ و سرزنش هستند. «أفلم یسیروا»
2- سیر و سیاحت و جهانگردی باید هدفدار و برای بررسی تاریخ ملّتها و عامل عبرت و رشد باشد. «أفلم یسیروا... فینظروا»
3- مطالعه تاریخ و شناخت سرنوشت ملّتها، در جهان بینی و ایمان انسان نقش دارد. «افلم یسیروا... فینظروا»
4- جلوههای رفاه مهم نیست، پایان و عاقبت کار مهم است. «کیف کان عاقبة»
5 - کارهای خداوند حکیمانه و قانونمند است. «دمّر اللّه... و للکافرین امثالها»
6- اراده خداوند بر تاریخ و طاغوتها، غالب و حاکم است. «دمّر اللّه...»
7- قهر الهی در انحصار یک یا چند نمونه نیست، او میتواند به شکلهای گوناگون قهر خود را نشان دهد. «للکافرین أمثالها»