(78) قَالَ هَذَا فِراقُ بَیْنِی وَبَیْنِکَ سَأُنَبِّئُکَ بِتَأْوِیلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَّلَیْهِ صَبْراً
(خضر) گفت: این (بار) جدایی میان من و توست، بزودی تو را از تأویل و راز آنچه نتوانستی بر آن صبر کنی آگاه خواهم ساخت.
نکتهها:
«تأویل» به معنای ارجاع و بازگشت دادن است و به هرکاری که به هدف برسد یا پرده از اسراری بردارد گفته میشود.
جداییِ خضر از موسی به پیشنهاد خود موسی بود که گفت: «ان سألتک عن شیء بعدها فلا تصاحبنی» و زمینهی آن را با سؤالها و اعتراضهای مکرّر و تنها گذاشتن او در ساختن دیوار فراهم کرد.
از موسی پرسیدند: سختترین لحظاتی که بر تو گذشت، کدام لحظه بود؟ گفت: با آنکه از فرعونیان تهمتها شنیدم و از بنیاسرائیل بهانهجوییها دیدم، ولی دشوارترین زمان، آن لحظهای بود که خضر گفت: «هذا فراق بینی و بینک».**محجّة البیضاء و تفسیر ابوالفتوح.***
بگذار تا بگریم، چون ابر در بهاران - کز سنگ ناله خیزد، روز وداع یاران
پیامها:
1- هر کس قدر وصال را نداند، گرفتار فراق خواهد شد. (هذا فراق...)
2- به کوچکترین انتقادی یاران خود را از دست ندهیم. خضر بعد از چند مرحله فرمود: (هذا فراق...)
3- هر چه سریعتر ابهام ذهنی دیگران را بر طرف کنید. (سأنبّئک)
4- با تعلیم حکمت، ظرفیّت افراد را افزایش دهیم. (سأنبّئک بتأویل مالم تستطع علیه صبراً)
5 - حوادث ظاهری، گاهی جنبهی باطنی هم دارد. (تأویل مالم تستطع علیه صبراً)