(89) أَفَلَا یَرَوْنَ أَلَّا یَرْجِعُ إِلَیْهِمْ قَوْلًا وَلَا یَمْلِکُ لَهُمْ ضَرّاً وَلَا نَفْعاً
پس آیا نمیبینند که (این گوساله) برایشان پاسخی ندارد و مالک (هیچ گونه) سود و زیانی برای آنها نیست؟!
نکتهها:
از جمله هنرهای سامری این بود که چگونگی ساخت گوساله را به مردم نشان نداد و مردم یکدفعه با پیکر گوسالهای صدادار مواجه شدند. «فاخرج»
بنیاسرائیل نیندیشیدند که اگر گوساله قابل پرستیدن است، خود سامری که سازندهی آن است به طریق اولی قابل پرستش است.
پیامها:
1- هنری که با جامعهشناسی و روانشناسی همراه باشد، مؤثّرتر است. (فاخرج لهم عجلاً) (عامل موفّقیت سریع سامری در جلب توجّه بنیاسرائیل، شناختِ زمینههای بتپرستی و گاوپرستی در آن جامعه وحضور نداشتن رهبر بود.)
2- هنر در اختیار افراد منحرف، همچون تیغ در کف زنگی مست، مهلک و خطرناک است و گوساله سامری میشود. (القی السامری)
3- مجسمهسازی، ذوب فلزات وریختهگری، سابقه طولانی دارد. (عجلاًجسداً)
4- بزرگترین خطری که هر امّت و انقلابی را تهدید میکند، ارتجاع، ارتداد و انحراف فرهنگی و عقیدتی است. (هذا الهکم)
5 - فطرت همهی انسانها بر خداپرستی است، انبیا علیهم السلام راه صحیح و معبود واقعی را نشان میدهند، امّا سامریها، کج راهه و گوسالهها را. (هذا الهکم)
6- اگر بزرگان و رهبران قوم با تهمت خراب شوند، راه برای خراب کردن دیگر افراد هموار میشود. (و اله موسی)
7- نتیجهی فراموش نمودن احکام و دستورات الهی و جداشدن از رهبران دینی، انحراف و بدعاقبتی است. (فنسی) (میگویند: سامری از یاران موسی علیه السلام بود که تعهّدات خویش را در قبال او فراموش کرد.)**تفسیر نمونه.***
8 - راه ومکتب انبیا، استدلالی ومنطقی است. (افلا یرون... لایملک لهم نفعاً و لا ضرّاً) (عقل میگوید که معبود انسان باید قدرت جلب منفعت را برای انسان و دفع شرور را از او داشته باشد.)