تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 7
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره اِسراء آیه 64

(64) وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُم بِصَوْتِکَ وَأَجْلِبْ عَلَیْهِم بِخَیْلِکَ وَ رَجِلِکَ وَشَارِکْهُمْ فِی الْأَمْوَ لِ وَالْأَوْلَدِ وَعِدْهُمْ وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَنُ إِلَّا غُرُوراً
و (ای شیطان!) هر کس از مردم را می‏توانی با صدای خود بلغزان و نیروهای سواره و پیاده‏ات را بر ضدّ آنان گسیل‏دار ودر اموال وفرزندان با آنان شریک شو و به آنان وعده بده، و شیطان جز فریب، وعده‏ای به آنان نمی‏دهد.
نکته‏ها:
«اِستفزاز» به معنای لغزاندن با سرعت و تردستی و هُل دادن است.
ابلیس برای فریب انسان از یک راه وارد نمی‏شود، بلکه با تبلیغات، وعده‏ها، آرزوها، وسوسه‏ها، همراهی و مشارکت، پیاده و سواره، انسان را محاصره می‏کند و در این میان عدّه‏ای همراه او می‏شوند.
در روایات می‏خوانیم: کسی که باکی ندارد که چه می‏گوید و یا درباره او چه گفته می‏شود ودست به هر کاری می‏زند وعلناً گناه یا غیبت می‏کند، شریک شیطان است.**تفسیر نورالثقلین.*** و همچنین لقمه‏ی حرام، حرام‏خواری، زنا و به وجود آوردن نسلی فاسد و منحرف،**بحار، ج‏101، ص 136.*** از موارد شریک شدن شیطان است. وکسی که اهل‏بیت پیامبر علیهم السلام را دشمن بدارد، شیطان در نسل او شریک شده است.**کافی، ج‏5، ص 502.***
تولید و مصرف ناسالم، کنزاندوزی، وسرمایه‏گذاری شرکت‏ها وکارخانجات خارجی، وایجاد مراکز علمی، فرهنگی، هنری ومسابقات بین‏المللی استعماری نوعی مشارکت شیطان است.
پیام‏ها:
1- قدرت ابلیس محدود است. (مَن استطعت)
2- تبلیغات فاسد، در انحراف مردم نقش دارد. (بصوتک)
3- تهاجم تبلیغاتی و فرهنگی دشمن، مقدّم بر تهاجم نظامی است. «صوت» قبل از «خیل» آمده است. (بصوتک، اجلب علیهم بخیلک)
شیطان ابتدا با تبلیغات، انگیزه‏ی توحیدی انسان را می‏گیرد، سپس با تسلیحات و لشکریانش بر او هجوم می‏آورد.
4- ابلیس، هم خود مایه‏ی گمراهی است، (استفزز) وهم نیروهای او. (خیلک)
5 - شیوه‏ی شیطان، در کمین نشستن و جلب و ربودن است. (اجلب)
6- شرکت ابلیس در مال و فرزند انسان، از آغاز آن شروع می‏شود و تا لقمه‏ی حرام و مشتبه و زنا ادامه می‏یابد. (شارکهم)
7- هر آزادی و اختیاری نشان لطف الهی نیست، گاهی قدرت مانور، نوعی قهر الهی است. (استفزز، اجلب، شارکهم، و عِدهم)
8 - بستر نفوذ شیطان، آرزوهای انسان است که با وعده‏های خیالی شیطان تقویت می‏شود. (عِدهم و مایعدهم الشیطان الاّ غرورا)
9- شیطان، علاوه بر فریب، گناه را توجیه می‏کند، وعده‏ی دروغ شفاعت می‏دهد و توبه را به تأخیر می‏اندازد. (و ما یعدهم الشیطان الا غرورا)