(21) وَکَذَ لِکَ أَعْثَرْنَا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُواْ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَیْبَ فِیهَآ إِذْ یَتَنَزَعُونَ بَیْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُواْ ابْنُواْ عَلَیْهِم بُنْیَناً رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِینَ غَلَبُواْ عَلَی أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیْهِم مَّسْجِداً
و بدین گونه (مردم را) بر حالشان آگاه کردیم تا زمانی که میانشان درباره کارشان (معاد وقیامت) گفتگو بود، بدانند که وعدهی خدا (دربارهی رستاخیز) حقّ است و اینکه در فرارسیدن قیامت تردیدی نیست، پس (از آشکار شدن این حقیقت) عدّهای گفتند: بر روی آنان بنای یادبودی بنا کنید، پروردگارشان به حال آنان داناتر است، آنان که بر کارشان آگاهی و دسترسی یافته بودند گفتند: ما بر آنان معبد ومسجدی میسازیم (تا نشان حرکتِ توحیدی آنان باشد).
نکتهها:
«اِعثار» به اطلاع یافتن تصادفی وبدون جستجو گفته میشود، چنانکه مردم آن زمان بدون زحمت واز راه پول وسکّهی آنان، از راز مهم آنان آگاه شدند.
در داستان اصحاب کهف، مسأله قدرت و ارادهی الهی، شجاعت، دل کندن از دنیا، هجرت، تقیّه، امدادهای الهی و تغذیهی حلال مطرح است.
پیامها:
1- ارشاد و آموزشِ تجربی، عینی و نمایشی، از بهترین ارشادهاست. (اَعثَرنا علیهم لیعلموا)
2- هیچ یک از کارهای خدا عبث و بیهوده نیست. (اَعثَرنا...لیعلموا انّ وعد اللّه حق)
3- عقاید باید بر اساس علم باشد. (لیعلموا انّ وعد اللّه حق)
4- قدرتی که بتواند انسان را بیش از سه قرن بیغذا زنده نگاه دارد، میتواند مردهها را هم زنده کند. (انّ وعدالله حق)
5 - انسان از کنار بعضی حوادث تاریخی به سادگی میگذرد و از آثار تربیتی آن غافل است. اصحاب کهف، بعد از کشف ماجرا از دنیا رفتند، و مردم در فکر یادبود وساختن مقبره بودند، نه عبرت و درسآموزی. (ابنوا علیهم بنیاناً)
6- اغلب افراد سطحی و سادهاندیش، حال کار ندارند و به دیگران میگویند کار کنند، (قالوا ابنوا) ولی افراد نیرومند میگویند ما خودمان انجام میدهیم. (لنتّخذنّ)
7- ساختن مسجد بر مزار اولیای خدا، ریشهی قرآنی دارد. (لنتّخذنّ علیهم مسجداً)
8 - آثار مقدس باید در مکانهای مقدس و به مناسبتهای مقدس باشد. مسجد در کنار غار یکتاپرستان مهاجر، ارزش بیشتری دارد. (لنتّخذنّ علیهم مسجداً)
9- از هر فرصتی برای ترویج دین استفاده کنیم. (لنتّخذنّ علیهم مسجداً) (اگر بناست ساختمانی به عنوان یادبود ساخته شود، مسجد بسازیم که آثار معنوی و مادی زیادی دارد.)