تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 148

(148) وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فاسْتَبِقُواْ الخَیْرَ تِ أَیْنَ مَا تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلَی‏ کُلِّ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ
و برای هر کس قبله‏ای است که به آن سوی رو می‏کند. (بنابراین درباره‏ی جهتِ قبله گفتگو نکنید و به جای آن) در نیکی‏ها و اعمال خیر بر یکدیگر سبقت جویید. (و بدانید) هر جا که باشید، خداوند همه شما را (در محشر) حاضر می‏کند، همانا خداوند بر هر کاری تواناست.
نکته‏ها:
برای کلمه (وجهةٌ) دو معناست: قبله و طریقه. اگر این کلمه را همانند اکثر مفسّران به معنای قبله بگیریم، معنای آیه همان است که ترجمه کرده‏ایم. امّا اگر کلمه (وجهةٌ) را به معنای طریقه و شیوه بگیریم، معنای آیه این است: برای هر انسان یا گروهی، راه و طریقی است که به سوی همان راه کشیده می‏شود و هر کس راهی را سپری می‏کند. و این معنا نظیر آیه‏ی 84 سوره‏ی اسراء است که فرمود: (کلٌّ یعمل علی شاکلته)
بعضی مفسّران، مراد از «هو» در (هو مولّیها) را خدا دانسته‏اند که در این صورت معنای آیه چنین می‏شود: هر کس قبله‏ای دارد که خداوند آنرا تعیین کرده است.
سبقت در کار خیر، ارزش آن را افزایش می‏دهد. در قرآن با واژه‏های (سارعوا)، (سابقوا) و (فاستبقوا) در مورد کار خیر بکار رفته است. و در ستایش انبیا می‏فرماید: (یسارعون فی الخیرات)**انبیا، 90.*** آنها در نیکی‏ها، شتاب و سرعت می‏گیرند.
در برخی روایات ذیل این آیه آمده: در زمان ظهور امام زمان علیه السلام علاقمندان آن حضرت، از اطراف و اکناف جهان یکجا در حضور ایشان جمع خواهند شد.**تفسیر نورالثقلین، ج‏1 ص 139.***
پیام‏ها:
1- هر امتّی قبله‏ای داشته ومسئله قبله، مخصوص مسلمانان نیست.(لکلّ وجهة)
2- بحث‏های بیهوده را رها کنید و توجّه و عنایت شما به انجام کارهای خیر باشد. (فاستبقوا الخیرات)
3- به جای رقابت و سبقت در امور مادّی، باید در کارهای خیر از دیگران سبقت گرفت. (فاستبقوا الخیرات)
4- روز قیامت، خداوند همه را یکجا جمع خواهد کرد و این نمونه‏ای از مظهر قدرت الهی است. (یأت بکم الله جمیعاً)