تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 261

(261)مَّثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَ لَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِّائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَعِفُ لِمَنْ یَشَآءُ وَ اللَّهُ وَ سِعٌ عَلِیمٌ‏
مثل کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‏کنند، همانند بذری است که هفت خوشه برویاند و در هر خوشه یکصد دانه باشد و خداوند آنرا برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد،) دو یا چند برابر می‏کند و خدا (از نظر قدرت و رحمت) وسیع و (به همه چیز) داناست.
نکته‏ها:
سفارش به انفاق و منع از اسراف و تبذیر، بهترین راه برای حلّ اختلافات طبقاتی است. همچنان که پیدایش و گسترش ربا، زمینه ساز و بوجود آورنده‏ی طبقات است. لذا در قرآن آیات لزوم اتفاق و تحریم ربا در کنار هم آمده است.**تفسیرالمیزان، ج‏2، ص‏406 .***
هر دانه‏ای، در هر زمینی، هفت خوشه که در هر خوشه صد دانه باشد نمی‏رویاند، بلکه باید دانه، سالم و زمین، مستعد و زمان، مناسب و حفاظت، کامل باشد. همچنین انفاق مال حلال، با قصد قربت، بدون منّت و با شیوه‏ی نیکو آن همه آثار خواهد داشت.
پیام‏ها:
1- انفاق، تنها پاداش اخروی ندارد، بلکه سبب رشد وتکامل وجودی خود انسان می‏گردد. (مثل الذین ینفقون)
2- ستایش قرآن از کسانی است که انفاق سیره‏ی همیشگی آنان باشد. (ینفقون) فعل مضارع دلالت بر استمرار دارد.
3- انفاق، زمانی ارزشمند است که در راه خدا باشد. در اسلام اقتصاد از اخلاق جدا نیست. (فی سبیل اللّه)
4- استفاده از مثال‏های طبیعی، هرگز کهنه نمی‏شود و برای همه مردم در هر سن و شرایطی که باشند قابل فهم است. تشبیه مال به بذر و تشبیه آثار انفاق به خوشه‏های متعدّد پر دانه. (کمثل حبّة انبتت سبع سنابل)
5 - تشویق و وعده‏ی پاداش، قوی‏ترین عامل حرکت است. پاداش هفتصد برابر. (واللّه یضاعف)
6- لطف خداوند، محدودیّت ندارد. (واللّه یضاعف ... واللّه واسعٌ علیم)
7- اگر انفاق مال، تا هفتصد برابر قابلیّت رشد و نموّ دارد؛ (کمثل حبّة انبتت سبع سنابل فی کلّ سنبلة مأة حبّة) پس حساب کسانی که در راه خدا جان خود را انفاق می‏کنند چه می‏تواند باشد؟! (واللّه واسعٌ علیم)