تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 1

بِسْمِ اللَّه الْرَّحْمَنِ الْرَّحِیمِ‏
به نام خداوند بخشنده‏ی مهربان‏
(1) الم‏
الف لام میم‏
نکته‏ها:
درباره‏ی حروف مقطّعه، اقوال مختلفی گفته شده است، از جمله:
1- قرآن، معجزه‏ی الهی از همین حروف الفبا تألیف یافته که در اختیار همه است، اگر می‏توانید شما نیز از این حروف، کلام معجزه‏آمیز بیاورید.
2- این حروف، نام همان سوره‏ای است که در ابتدایش آمده است.
3- این حروف، اشاره به اسم اعظم الهی دارد.**تفسیر نورالثقلین.***
4- این حروف، نوعی سوگند و قسم الهی است.**بحار، ج 88، ص 7.***
5 - این حروف، از اسرار بین خداوند و پیامبر است.**بحار، ج 89، ص 384.*** ومطابق بعضی روایات رموزی است که کسی جز خداوند نمی‏داند.**تفسیر مجمع‏البیان.***
امّا شاید بهترین نظر همان وجه اوّل باشد. زیرا در میان صد و چهارده سوره قرآن، که 29 سوره آن با حروف مقطّعه شروع می‏شود، در بیست و چهار مورد بعد از این حروف، سخن از قرآن و معجزه بودن آن است. چنانکه در این سوره به دنبال (الم)، (ذلک الکتاب) آمده و به عظمت قرآن اشاره شده است.
در آغاز سوره شوری نیز حروف مقطّعه‏ی (حم عسق) آمده است که بعد از آن می‏فرماید: (کذلک یُوحی الیک والی الّذین مِن قبلک اللّه العزیزُ الحکیم) خداوندِ عزیز و حکیم، این چنین بر تو و پیامبران پیش از تو وحی می‏کند. یعنی وحی خداوند نیز با استفاده از همین حروف است. حروفی که در دسترس همه افراد بشری است. البتّه خداوند با این حروف، کتابی نازل کرده که معجزه است. آیا انسان نیز می‏تواند چنین کتابی فراهم کند؟!
آری، خداوند از حروف الفبا، کتاب معجزه نازل می‏کند، همچنان که از دل خاک صدها نوع میوه و گل و گیاه می‏آفریند و انسان می‏سازد. ولی نهایتِ هنر مردم این است که از خاک و گل، خشت و آجر بسازند!