(156) الَّذِینَ إِذَ آ أَصَبَتْهُمْ مُّصِیبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَیْهِ رَ جِعُونَ
(صابران) کسانی هستند که هرگاه مصیبتی به آنها رسد، میگویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوی او باز میگردیم.
نکتهها:
صابران، به جای خود باختگی وپناهندگی به دیگران، تنها به خدا پناه میبرند. زیرا از دید آنها، تمام جهان کلاس درس و میدان آزمایش است که باید در آن رشد کنیم. دنیا جای ماندن نیست، خوابگاه و عشرتکده نیست و شداید و سختیهای آن نیز نشانهی بیمهری خداوند نیست. ناگواریها برای آن است که زیر پای ما داغ شود تا تندتر و سریعتر حرکت کنیم، بنابراین در تلخیها نیز شیرینی است. زیرا شکوفا شدن استعدادها وکامیابی از پاداشهای الهی را بدنبال دارد.
مصیبتهایی که از طرف اوست، تصرف مالک حقیقی و خداوند در مملوک خود است. اگر انسان بداند که خداوند حکیم و رحیم است و او نیز بندهای بوده که قبلاً هیچ نبوده؛ (لم یک شیئاً)**مریم، 67.*** و حتّی بعد از مراحلی هم چیز قابل ذکری نبوده است؛ (لم یکن شیئاً مذکورا)**انسان، 1. ***خواهد پذیرفت که من باید در اختیار او باشم. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حیوان و از مرتبهی حیوانیّت به انسانیّت سوق داده و این حوادث را برای رشد و ارتقای من قرار داده است. همانگونه که ما دانهی گندم را زیر فشار، آرد میکنیم و بعد نیز در آتش تنور، تبدیل به نان میکنیم تا مراحل وجودی او را بالا بریم.
شعار صابران (انّا لِلّه و انّا الیه راجعون) است. در حدیث میخوانیم: هرگاه با مصیبتی مواجه شدید، جملهی (انّا لِلّه و انّا الیه راجعون) را بگویید.**درّالمنثور، ج1، ص377.*** گفتن (انّا لِلّه) و یاد خدا به هنگام ناگواریها، آثار فراوان دارد:
الف: انسان را از کلام کفر آمیز و شکایت باز میدارد.
ب: موجب تسلیت و دلداری و تلقین به انسان است.
ج: مانع وسوسههای شیطانی است.
د: اظهار عقاید حقّ است.
ه : برای دیگران درس و الگو شدن است.
مردم در برابر مشکلات و مصایب چند دستهاند:
الف: گروهی جیغ و داد میکنند. (اذا مسّه الشّر جزوعاً)**معارج، 20.***
ب: گروهی بردبار و صبور هستند. (وبشّر الصابرین)
ج: گروهی علاوه بر صبر، شکرگزارند. (اللّهم لک الحَمد حَمد الشّاکرین لَک علی مُصابهم)**فقره آخر زیارت عاشورا.***
این برخوردها، نشانهی معرفت هر کس نسبت به فلسفهی مصایب و سختیهاست. همانگونه که کودک، از خوردن پیاز تند، بیتابی میکند و نوجوان تحمّل میکند، ولی بزرگسال پول میدهد تا پیاز خریده و بخورد.
پیامها:
1- ریشهی صبر، ایمان به خداوند، معاد وامید به دریافت پاداش است. (الصّابرین الّذین... قالوا انّا للّه و انّا الیه راجعون)