تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 251

(251) فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَءَاتَهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا یَشَاءُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ الْنَّاسَ بَعْضُهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَلَمِینَ‏
سپس آنها (طالوت و یاران او) به اذن خداوند، سپاه دشمن را درهم شکستند و داود (که جوانی کم سن و سال، ولی مؤمن، شجاع و از یاران طالوت بود،) جالوت را (که فرمانده سپاه دشمن بود) کشت، و خداوند حکومت و حکمت به او عطا نمود و از آنچه می‏خواست به او آموخت. و اگر خداوند (فساد) بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نکند، قطعاً زمین را فساد می‏گرفت. ولی خداوند نسبت به جهانیان لطف و احسان دارد.
نکته‏ها:
بر اساس روایات، داود علیه السلام بر اثر همین شجاعت و دلاوری به مقام نبوّت رسید و فرزندش سلیمان علیه السلام نیز از انبیای الهی گردید.
در روایات می‏خوانیم که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: خداوند به خاطر یک مسلمان صالح، بلا را از صد هزار خانه از همسایگان دور می‏کند. سپس آن حضرت این آیه را تلاوت نمودند: (فلولا دفع اللّه الناس ...)**تفسیر درّالمنثور، ج‏1، ص‏764.***
با توجّه به آیات گذشته معلوم می‏شود که عوامل پیروزی در چند چیز است:
1- رهبر توانا و لایق. (زاده بَسطةً فی‏العلم والجسم)
2- پیروان مؤمن. (قال الّذین یظنّون انّهم ملاقوا اللّه)
3- توکّل. (کم مِن فئة قلیلة غَلبت فئة کثیرة باذن اللّه)
4- صبر و استقامت. (ربّنا أفرغ علینا صبراً و ثبّت اقدامنا)
5 - انگیزه‏ی الهی داشتن. (وانصُرنا علی القوم الکافرین)
پیام‏ها:
1- گرچه تلاش وجهاد از شما بود، امّا شکست دشمن بدست خداوند است. (فهزموهم باذن اللّه)
2- دعاهای خالصانه رزمندگان و مجاهدان، مستجاب می‏شود. (وانصرنا علی القوم الکافرین. فهزموهم باذن اللّه)
3- تا استعداد، لیاقت، ایثار و سابقه درخشانی نباشد، کسی مورد لطف خاصّ الهی قرار نمی‏گیرد. (وقتل داود جالوت واتاه اللّه الملک و الحکمة)
4- در جبهه و جهاد، لبه‏ی تیز حمله به سوی فرماندهی دشمن باشد. (قتل داود جالوت)
5 - نام کسانی را که در جنگ مردانگی از خود نشان داده‏اند، زنده نگاه دارید. (قتل داود)
6- نابودی رهبر کفر، با تار ومار شدن لشکر او برابر است. (فهزموهم... قتل داود جالوت)
7- اگر در برابر متجاوز و ظالم دفاع صورت نگیرد، فساد و تباهی زمین را فرا خواهد گرفت. (لولا دفع اللّه الناس... لفسدت الارض)
8 - جنگ با مفسدان، یک ضرورت است. اگر عنصر مضرّ حذف نشود، عناصر دیگر به تباهی کشیده می‏شوند. (لولا دفع اللّه الناس... لفسدت الارض)
9- اراده وفضل الهی از راه عوامل طبیعی عملی می‏شود. (دفع اللّه... بعضهم ببعض)
10- حکم جهاد ودفاع در برابر متجاوز، فضل الهی است. (اللّه‏ذوفضل‏علی‏العالمین)