تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 97

(97) قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِّجِبْرِیْلَ فإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَی‏ قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَهُدیً وَبُشْری‏ لِلْمُؤمِنینَ‏
(یهود می‏گویند: چون فرشته‏ای که وحی بر تو نازل می‏کند جبرئیل است و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمی‏آوریم) بگو: هرکه دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست.) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است، (قرآنی) که کتب آسمانی پیشین را تصدیق می‏کند ومایه‏ی هدایت و بشارت برای مؤمنان است.
نکته‏ها:
در شأن نزول آیه آمده است: وقتی پیامبر اسلام به مدینه آمدند، روزی ابن صوریا (یکی از علمای یهود) با جمعی از یهودیان فدک، نزد پیامبر آمده و سؤالاتی کردند. حضرت همه‏ی سؤالات آنها را جواب داده وهر نشانه‏ای که خواستند بیان کردند. آخرین سؤالشان این بود که نام فرشته وحی تو چیست؟ حضرت فرمودند: جبرئیل. آنها گفتند: اگر میکائیل بود ما به تو ایمان می‏آوردیم، چون جبرئیل، دستورات مشکلی مثل جهاد می‏آورد، ولی دستورات میکائیل ساده و راحت است!
پیام‏ها:
1- دامنه‏ی خیال‏پردازی و لجاجت انسان تا آنجا گسترده می‏شود که به جهان فرشتگان نیز سرایت می‏کند.**انسان لجوج، حتّی فرشتگان را متهم می‏کند. فرشتگانی که خداوند آنها را معصوم می‏داند و درباره آنان می‏فرماید: (لا یعصون اللّه ما امرهم) آنها هرگز فرمان خداوند را نافرمانی نمی‏کنند. (تحریم، 6) آنان دلیل دشمنی با جبرئیل را آوردن دستورات سنگین و دلیل دوستی میکائیل را آوردن دستورات سبک می‏دانند. درست مانند کودک بازیگوشی که معلّم ریاضی را بد و معلّم ورزش را خوب می‏پندارد با آنکه هر دو در جهت تعلیم و تربیت فعالیّت می‏کنند.*** (عدوّاً لجبریل)
2- حمایت ودفاع از پاکانی که مورد تهمت قرار گیرند، لازم است. (نزّله...باذن‏اللَّه) خداوند ضمن محکوم کردن تصورات بنی‏اسرائیل، از جبرئیل تجلیل کرده که بدون اذن ما کاری نمی‏کند ودر رسالت خود، امین ورابط بین ما وپیامبر است.
3- جبرئیل کتابی آورد که تورات شما را تصدیق می‏کند، پس چرا با او دشمن هستید؟! (نزّله... مصدّقاً)