تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 16

(16) أُوْلَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُاْ الضَّلَلَةَ بِالْهُدَی فَمَا رَبِحَت تِّجرَتُهُمْ وَ مَا کَانُواْ مُهْتَدِینَ‏
آنان کسانی هستند که به بهای (از دست‏دادن) هدایت، خریدار ضلالت و گمراهی شدند. امّا این داد وستد، سودشان نبخشید و در شمارِ هدایت یافتگان در نیامدند. (ویا به اهداف خود راهی نیافتند.)
نکته‏ها:
منافقان، صاحب هدایتی نبودند که آنرا از دست بدهند. پس شاید مراد آیه این است که زمینه‏های فطری و عوامل هدایت را از دست دادند. همچنان که در آیات دیگر می‏خوانیم: (اشتروا الکفر بالایمان)**آل‏عمران، 177.*** گروهی ایمان را با کفر معامله کردند. و یا (اشتروا الحیوة الدّنیا بالاخرة)**بقره، 86.*** آخرت را با زندگی دنیوی معامله نمودند. ویا (والعذاب بالمغفرة)**بقره، 175. ***آمرزش و عفو الهی را با قهر و عذاب او معامله نمودند. یعنی استعداد ایمان و دریافت پاداش و مغفرت را با اعمال خود از بین بردند.
عاقبت، نور الهی دود شد - فطرت حق‏جوی او، نمرود شد
پیام‏ها:
1- منافق، سود و زیان خود را نمی‏شناسد ولذا هدایت را با ضلالت معامله می‏کند. (اشتروا الضلالة بالهدی)
2- انسان، آزاد و انتخاب‏گر است. چون داد و ستد، نیاز به اراده وتصمیم دارد. (اشتروا الضلالة...)
3- دنیا همچون بازار است و مردمان، معامله‏گر و مورد معامله، اعمال و انتخاب‏های ماست. (اشتروا... فما ربحت تجارتهم)
4- عاقبتِ مؤمن، هدایت؛ (علی هدیً من ربّهم) و سرانجام منافق، انحراف است. (ما کانوا مهتدین)
5 - منافقان به اهداف خود راهی نمی‏یابند. (ما کانوا مهتدین) وبا توجّه به آیات بعد.