(23) وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَی عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّنْ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَآءَکُمْ مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَدِقِینَ
واگر در آنچه بر بندهی خود (از قرآن) نازل کردهایم، شکّ دارید، اگر راست میگویید (لااقل) یک سوره همانند آن را بیاورید و گواهان خود را غیر از خداوند بر این کار دعوت کنید.
نکتهها:
این آیه، معجزه بودن قرآن را مطرح میکند. پیامبران، یک دعوت دارند که هدایت به سوی خداست و با استدلال و موعظه و جدال نیکو انجام میدهند و یک ادّعا دارند که از سوی خدا برای هدایت مردم آمدهاند وبرای آن معجزه میآورند. پس معجزه برای اثبات ادّعای پیامبر است، نه دعوت او.**مخفی نماند معجزه به معنای نادیده نگرفتن نظام علّت و معلول نیست، بلکه معجزه نیز علّت دارد، ولی علّت آن یا اراده الهی است، یا عواملی که خداوند علّت بودن آن را برای مردم مخفی نموده است.***
خداوند در قرآن، بارها مخالفان اسلام را دعوت به مبارزه کرده است، که اگر شما این کتاب را از سوی خدا نمیدانید وساخته وپرداخته دست بشر میدانید، بجای این همه جنگ ومبارزه، کتابی مثل قرآن بیاورید تا صدای اسلام خاموش شود!
خداوند برای اثبات حقّانیت پیامبر و کتاب خود، از یک سو مخالفان را تحریک و از سوی دیگر به آنان تخفیف داده است. یکجا فرموده: (فاتوا بکتاب)**قصص، 49.*** کتابی مثل قرآن بیاورید. و در جای دیگر فرموده است: (فاتوا بعشر سور مثله)**هود،13.*** ده سوره و در جای دیگر میفرماید: (فاتوا بسورة مثله وادعوا من استطعتم من دون اللَّه)**یونس، 38.*** یک سوره. به علاوه میگوید: برای این کار میتوانید از تمام قدرتها و یاران و همفکران خود در سراسر جهان دعوت کنید.
تقسیمبندی قرآن و نامگذاری هر بخش به نام سوره، در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و از جانب خداوند بوده است. (فاتوا بسورة)
قرآن در ستایش انبیا، یا بعد از کلمه «عبدنا» و یا قبل از کلمه «عبد» نام آنان را میبرد؛ (عبدنا ایوب)، (ابراهیم... کل من عبادنا) ولی درباره پیامبر اسلام تنها کلمه «عبد» بدون ذکر نام را بکار میبرد تا بگوید عبد مطلق، محمّد صلی الله علیه و آله و سلم است.
پیامها:
1- باید از فکر و دل افراد شکّ زدایی صورت گیرد مخصوصاً در مسائل اعتقادی. (ان کنتم فی ریب)
2- شرط دریافت وحی، بندگی خداست (نزّلنا علی عبدنا)
3- قرآن، کتاب استدلال و احتجاج است و راهی برای وسوسه و شکّ باقی نمیگذارد. (فاتوا بسورة)
4- انبیا باید معجزه داشته باشند و قرآن معجزهی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است. (فاتوا بسورة من مثله)
5 - دین جاوید، معجزهی جاوید میخواهد تا هر انسانی در هر زمان و مکانی، اگر دچار تردید و شکّ شد، بتواند خود آزمایش کند. (فاتوا بسورة من مثله)
6- بر حقّانیت قرآن به قدری یقین داریم که اگر مخالفان، یک سوره مثل قرآن نیز آوردند به جای تمام قرآن میپذیریم. (بسورة)
7- بهترین قاضی و داور، وجدان است. خداوند وجدان مخالفان را داور قرار داده است. (و ادعوا شهداءکم)