تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 127

(127) وَإذْ یَرْفَعُ إِبْرَهِیمُ القَوَاعِدَ مِنَ البَیْتِ وَإِسْمَعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّآ إِنّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ العَلِیمُ‏
و (بیاد آور) هنگامی که ابراهیم، پایه‏های خانه (کعبه) را با اسماعیل بالا می‏برد (ومی‏گفتند:) پروردگارا از ما بپذیر، همانا تو شنوا و دانایی.
نکته‏ها:
از آیات و روایات متعدّد استفاده می‏شود که خانه کعبه، از زمان حضرت آدم بوده و حضرت ابراهیم علیه السلام آنرا تجدید بنا نموده است. چنانکه آن حضرت در موقع اسکان همسر و فرزندش در سرزمین مکّه می‏گوید: (ربّنا انّی اسکنتُ من ذرّیتی بوادٍ غیر ذی زَرع عند بیتک المحرّم)**ابراهیم، 37. ***خداوندا بعضی از خاندانم را در این سرزمین خشک و بدون زراعت، در کنار خانه‏ی تو سکونت دادم. بنابراین در زمان شیر خوارگی حضرت اسماعیل علیه السلام نیز اثری از کعبه وجود داشته است. و در سوره‏ی آل عمران**آل‏عمران، 96.*** نیز از کعبه به عنوان اوّلین خانه مردم یاد شده است. در آیه مورد بحث نیز سخن از بالا بردن پایه‏های خانه بدست ابراهیم علیه السلام است و این تعبیر می‏رساند که اساس خانه کعبه، قبلاً وجود داشته و ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام آنرا بالا برده‏اند. حضرت علی علیه السلام نیز در خطبه قاصعه**نهج‏البلاغه، خطبه 192.*** می‏فرماید: خداوند تمام مردم را از زمان حضرت آدم تا ابد، با همین کعبه و سنگ‏های آن آزمایش می‏نماید.
ابراهیم واسماعیل علیهما السلام در کار مساوی نبودند. در حدیث می‏خوانیم: ابراهیم بنّایی می‏کرد واسماعیل سنگ به دست پدر می‏داد. وشاید به سبب همین تفاوت، میان نام آن دو بزرگوار فاصله گذاشته است. (یرفع ابراهیم القواعد من البیت و اسماعیل)
پیام‏ها:
1- بانیان کارهای نیک را فراموش نکنیم. (اذیرفع) «اذ» یعنی گذشته را یاد کن.
2- در مسیر اهداف الهی، کار بنّایی و کارگری نیز عبادت است. لذا از خداوند قبولی آنرا می‏خواهند. (یرفع ابراهیم القواعد... ربنّا تقبّل منّا)
3- کار مهم نیست، قبول شدن آن اهمیّت دارد. حتّی اگر کعبه بسازیم، ولی مورد قبول خدا قرار نگیرد، ارزش ندارد. (ربّنا تقبّل)
4- کارهای خود را در برابر عظمت خداوند، قابل ذکر ندانیم. حضرت ابراهیم نامی از کار و بنایی خود نبرد و فقط گفت: (ربّنا تقبّل منّا)
5 - در روایات آمده است: از شرایط استجابت و آداب دعا، ستایش خداوند است. ابراهیم علیه السلام دعای خود را با ستایش پروردگار همراه ساخته است. (انّک انت السمیع العلیم)