تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 176

(176) ذَ لِکَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْکِتَبَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ الَّذِینَ اخْتَلَفُواْ فِی الْکِتَبِ لَفِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ
آن (عذاب) به جهت آن است که خداوند کتاب (آسمانی) را به حقّ نازل کرده است و البتّه کسانی که در کتاب (خدا با کتمان و تحریف) اختلاف (ایجاد) کردند، همواره در ستیزه‏ای عمیق هستند.
نکته‏ها:
این همه تهدید و وعده‏ی عذاب که برای کتمان کنندگان حقایق دینی بیان شد، از آن جهت است که خداوند کتاب آسمانی را چنان روشن و واضح و همراه با دلایل و استدلال نازل کرده است که جای هیچ گونه شبهه و ابهام برای کسی باقی نماند، امّا با این حال گروهی از مردم برای حفظ منافع شخصی خود، دست به توجیه و تحریف زده و در فهم کتاب آسمانی اختلاف به وجود می‏آورند تا به اصطلاح آب را گل آلود نموده و از آن ماهی بگیرند. خداوند در وصف اینان می‏فرماید: این گروه در شقاق و جدایی بسر می‏برند.
یکی از راههای کتمان حقیقت، ایجاد اختلاف است. در سه آیه‏ی گذشته، تمام تهدیدات متوجّه کتمان کنندگان بود. در این آیه به جای اینکه بفرماید: کتمان کنندگان در شقاقند، فرمود: اختلاف کنندگان در کتاب، در شقاقند. این نشان دهنده‏ی آن است که کتمان کنندگان، همان اختلاف کنندگان هستند. زیرا در محیط آلوده به اختلاف است که می‏توان مردم را سردرگم و حقایق را پنهان کرد.
پیام‏ها:
1- منشأ اختلافات دینی و مذهبی، دانشمندان هستند، نه کتب آسمانی. (نزل الکتاب بالحقّ... اختلفوا فی الکتاب)
2- کتمان حقایق، موجب شقاق وشکاف و جدایی وپراکندگی است. (شقاق بعید)