وَقَالَتْ أُولَهُمْ لِأُخْرَیهُمْ فَمَا کَانَ لَکُمْ عَلَیْنَا مِن فَضْلٍ فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا کُنتُمْ تَکْسِبُونَ
إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَِایَتِنَا وَاسْتَکْبَرُواْ عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَ بُ السَّمَآءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّی یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَ کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ
و گروه پیشگام (در عذاب)، به پیروان میگویند: شما هیچ برتری بر ما ندارید، پس عذاب را به خاطر آنچه کسب میکردید بچشید.
همانا کسانی که آیات ما را دروغ شمردند و مستکبرانه از آن اعراض کردند، درهای (رحمت) آسمان به روی آنان باز نمیشود و به بهشت وارد نمیشوند، تا آنکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد (یعنی نشدنی است)، و اینگونه مجرمان را کیفر میدهیم.
نکته ها
امام صادق علیه السلام فرمودند: اعمال و ارواح مؤمنان به سوی آسمان برده میشود و درهای آسمان به روی آنان گشوده میشود، امّا ارواح و اعمال کافران را که به آسمان بالا میبرند ناگهان ندا داده میشود که «اهبطوا الی السّجّین» آن را به سوی دوزخ پائین بیرید. ** تفسیر مجمع البیان***
«جَمَل»، یا بهمعنای شتر است، یا طناب ضخیمی که با آن کشتی را در ساحل مهار میکنند. امّا در اینجا چون مقصود بیان محال بودن ورود کفّار به بهشت است، معنای شتر و عبور شتر از سوراخ سوزن، مناسبتر است. در تفسیر نمونه میخوانیم: کلمهی «جَمَل» بیشتر در معنای شتر استعمال شده است و با توجّه به روایات، این معنا تناسب بیشتری دارد.
در انجیل لوقا نیز آمده است: ورود شتر به سوراخ سوزن، آسانتر از ورود سرمایهداران و دولتمردان به ملکوت اعلی است. **انجیل لوقا، باب 18، آیه 24***
شاید بتوان از ظاهر آیه 40 استفاده کرد که بهشت در آسمانهاست و برای ورود به بهشت باید از درهای آسمانی گذشت. ** تفاسیر المیزان و کبیر***
حضرت علی علیه السلام فرمود: درهای آسمان در پنج موقع باز است: هنگام نبرد مجاهدان اسلام، زمان نزول باران، هنگام تلاوت قرآن، موقع فجر و وقت ندای اذان. **تفسیر نورالثقلین***
بر خلاف آنکه درهای رحمت آسمان و زمین به روی مؤمنان با تقوا باز میشود، «ولو انّ اهل القُری آمنوا واتّقوا لَفتَحنا علیهم برکات من السماء والارض» **اعراف، 96*** ، درهای آسمانی به روی کافران معاند و تکذیبگر بسته شده و گشوده نمیشود. «لاتُفتّح لهم ابواب السماء...»
پیام ها
1- در قیامت رهبران گمراه، پیروان خویش را شریک خود در عذاب میدانند. «قالت اولاهم لاخراهم...»
2- پیروان شرک برای رهایی از عذاب مضاعف، هیچ مزیّتی بر سران خویش ندارند. «فما کان لکم علینا من فضل»
3- سرنوشت انسان حتّی در باور دوزخیان، در گرو عملکرد خود اوست. «فذوقوا العذاب بما کنتم تکسبون»
4- اعمال و رفتار انسان، در نزول رحمت الهی و عدم نزول آن مؤثّر است. «کذّبوا بآیاتنا و استکبروا عنها لا تفتّح لهم ابواب...»
5 - تکذیب آیات الهی و نپذیرفتن معارف دین، سبب مسدود شدن تمام درهای رحمت و ورود به بهشت است. «لا تفتّح لهم ابواب... ولا یدخلون الجنّة»
6- سنّت الهی، محروم کردن مجرمان از رحمت خویش در قیامت است. «لا تفتّح لهم ابواب... و کذلک نجزی المجرمین»