یَأَیُّهَا النَّبِیُّ حَسْبُکَ اللَّهُ وَمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ
ای پیامبر! برای تو (حمایت) خداوند و پیروان با ایمانت کافی است (و نیازی به حمایت گرفتن از دیگران نداری).
نکته ها
ممکن است آیه را این گونه نیز بتوان معنا کرد: ای پیامبر! برای تو و پیروان با ایمانت، تنها حمایت خدا کافی است. یعنی خداوند، هم تو و هم پیروانت را یاری میکند.
برطبق معنای اوّل، مؤمنان در سایهی خداوند، حامی پیامبرند و بر طبق معنای دوّم، مؤمنین در کنار پیامبر، تحت حمایت الهی هستند.
گروهی از یهودیانِ بنیقریظه و بنینضیر، به دروغ به پیامبر صلی الله علیه وآله پیشنهاد یاری دادند، آیه نازل شد که مؤمنان برای تو کافی هستند. در ضمن این آیه مقدّمهی فرمان جهاد در آیهی بعد است.
در کتاب «فضائل الصحابه» از حافظ ابونعیم، از علمای اهلسنّت آمده است: مراد از «مؤمنین» در این آیه، علیابنابیطالب علیهما السلام است. ** الغدیر، ج2، ص51***
اگر استمداد از مردم و دلگرمی به حمایتشان با توجّه به خواست خدا باشد، منافاتی با توحید ندارد. شرک آنجاست که در برابر قدرت و خواست خدا، تکیه به دیگران شود. امّا تا وقتی دلها و اندیشهها و حمایتها را شعاعی از ارادهی الهی بدانیم، در مدار توحید قرار داریم. «حسبک اللّه و من اتّبعک»
پیام ها
1- پیروی همراه با ایمان ارزش است، نه پیروی بدون ایمان و نه ایمان منهای تبعیّت. «اتّبعک من المؤمنین»
2- حمایت خداوند از مؤمنان، مشروط به پیروی آنان از پیامبر است. «حسبک اللّه و من اتّبعک من المؤمنین»
3- برخی از مسلمانان، مطیع و پیرو پیامبر نبودند. «من المؤمنین» (در صورتی که مراد از «مِن»، (بعضیّه) یعنی بعضی باشد، نه (بیانیّه) و بیان کلمهی «اتّبعک»)