قَالُواْ أُوذِینَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِیَنَا وَمِن بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَی رَبُّکُمْ أَن یُهْلِکَ عَدُوَّکُمْ وَ یَسْتَخْلِفَکُمْ فِی الْأَرْضِ فَیَنظُرَ کَیْفَ تَعْمَلُونَ
(قوم موسی) گفتند: هم پیش از آنکه نزد ما بیایی آزار میشدیم و هم پس از آنکه آمدی! (پس چه باید کرد؟) موسی گفت: امید است پروردگارتان دشمن شما را نابود کند و شما را در این زمین، جانشین آنان سازد تا ببیند شما چگونه عمل میکنید.
نکته ها
بنیاسرائیل توقّع داشتند پس از قیام موسی علیه السلام کارها یک شبه درست شود و کشور مصر، با همهی امکانات در اختیار آنان قرار گیرد و فرعونیان نابود شوند. از این رو مدّعی بودند که قیام حضرت موسی برایشان رفاه نیاورده است، امّا در پاسخ آنان میفرماید: پیروزی، نیاز به شرایطی همچون صبر، تلاش وتوکّل دارد که با فراهم شدن آنها، یاری الهی فرامیرسد.
پیام ها
1- رفاه و امنیّت، اوّلین خواستههای مردم از حکومتهاست. «قالوا اُوذینا...»
2- مردم ضعیف الایمان، در هر شرایطی از انبیاتوقّع رفاه دارند و در غیر این صورت از آنان نیز انتقاد میکنند. «قالوا اُوذینا من قبل...»
3- گاهی رهبران آسمانی، مورد انتقاد پیروان کمظرفیّت و کمتحمّل خود نیز قرار میگرفتند. «قالوا اُوذینا من قبل أن تأتینا و من بعد ما جئتنا»
4- اغلب مردم، سعادت و خوشی را در راحتی و آسایش میپندارند و نبود آن را ناکامی میدانند، غافل از آنکه ادیان آسمانی برای تنظیم و جهت صحیح دادن به زندگی آمدهاند، نه برطرف کردن تمام مشکلات دنیوی مردم. «من قبل أن تأتینا و من بعد ما...»
5 - مشکلات طبیعی و اجتماعی را باید از راه طبیعی و با تدبیر حل کرد، نه با اعجاز. (با توجه به آیه قبل «اصبروا»، و جمله: «بعد ما جئتنا»
6- رهبر باید انتقادها را بشنود و پیام امیدبخش بدهد. «عسی ربّکم»
7- ایمان به نظارت خداوند، مایهی دقّت و پرهیزکاری است. «یستخلفکم فی الارض فینظر»
8 - حکومت بر مردم، وسیلهی آزمایش است، نه لذّتجویی. «فینظر کیف»
9- مردم در قبال حکومت مسئولند و با آن آزمایش میشوند. «کیف تعملون» و نفرمود: «کیف أعمل»