تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 4(سوره های اعراف و انفال)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره اعراف آیه 37

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَی‏ عَلَی اللَّهِ کَذِباً أو کَذَّبَ بََایتِهِ أُوْلَئِکَ یَنَالُهُمْ نَصِیبُهُم مِّنَ الْکِتَبِ حَتَّی‏ إِذَا جَآءَتْهُمْ رُسُلُنَا یَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُواْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّواْ عَنَّا وَ شَهِدُواْ عَلَی‏ أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کَانُواْ کَفِرِینَ‏
پس کیست ستمکارتر از کسی که بر خداوند دروغ بندد، یا آیات او را تکذیب کند؟ آنان بهره‏ی خود را از (دنیا به مقداری که در) کتاب (الهی که برای آنان نوشته شده) خواهند برد، تا آنکه چون فرستادگان ما برای گرفتن جانشان به سراغ آنان آیند، گویند: کجاست آنچه (و آنکه) به جای خداوند می‏خواندید؟ گویند: همه از دید ما ناپدید ونابود شدند. و آنان علیه خود شهادت می‏دهند که کافر بوده‏اند.
نکته ها
مراد از افترا بر خداوند در آیات قرآن، معمولاً شرک به خداوند است. **تفسیر المیزان*** البتّه حلال کردن و حرام دانستن چیزی بدون دلیل هم بدعت و افترا بر خداست، چنانکه تکذیب پیامبران نیز نوعی نسبت دروغ به خدا دادن است.
در قرآن، 15 مرتبه افرادی به عنوان ظالم‏ترین مردم معرّفی شده‏اند، یعنی کسانی که هم به خود و شخصیّت خود ظلم کرده‏اند و هم به اجتماع، و ریشه‏ی همه آنها شرک، کفر و عناد بوده است. **تفسیر نمونه، ج 5، ص‏184***
عبارت «نصیبهم من الکتاب»، شامل رزق و روزی، حیات و مرگ، سعادت و شقاوت در دنیا و جزای اعمال و عقوبات در روز قیامت می‏شود که در لوح محفوظ الهی ثبت شده است. **تفسیر اثنی عشری***

پیام ها
1- تکذیب و افترا بر خدا و بدعت‏گذاری، از بزرگ‏ترین ستم‏هاست. «فمن أظلم»
2- هر انسانی دارای نصیب و بهره‏ای ثبت شده و حتمی در دنیاست. «ینالهم نصیبهم من الکتاب»
3- فرشتگانی مأمور قبض روح هستند. «رسلنا یتوفّونهم»
4- روح، تمام حقیقت انسان است. «یتوفّونهم» و نفرمود: «یتوفّون انفسهم»
5 - انسان، با دیدن نشانه‏های مرگ، از خواب غفلت بیدار می‏شود و با مأموران قبض روح گفتگو دارد، ولی چه سود؟ «یتوفّونهم قالوا... قالوا»
6- اوّلین مرحله‏ی بازپرسی انسان، از لحظه‏ی مرگ آغاز می‏شود. «أین ما کنتم»
7- از اولینّ سؤالها در قیامت، سؤال از معبود است. «أین ما کنتم تدعون»
8 - غیر خدا، سرابی بیش نیست و مشرکان هنگام مرگ، به پوچی تمام معبودها اقرار می‏کنند. «قالوا ضلّوا عنّا»
9- اوّلین قاضی در قیامت، وجدان انسان است. «شهدوا علی انفسهم انّهم کانوا کافرین»