وَالَّذِینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتَبِ وَأَقَامُواْ الصَّلَوةَ إِنَّا لَا نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ
و کسانی که به کتاب (آسمانی) تمسّک میجویند و نماز را به پا داشتهاند (بدانند که ما) قطعاً پاداش اصلاحگران را تباه نخواهیم کرد.
نکته ها
در روایات آمده است که این آیه بیانگر ویژگیهای اهلبیت علیهم السلام وشیعیان آنان میباشد. **تفسیر اثنی عشری***
قرآن، همواره در کنار اکثریّت مفسد، اقلیّت صالح را هم مطرح میکند. (آیهی قبل انتقاد و این آیه ستایش است)
«الکتاب»، شامل همهی کتب آسمانی میشود و مفهوم آیه اختصاص به پیروان دین خاص و یا کتاب خاصّی ندارد، ولی با توجّه به آیات گذشته، شاید مراد تورات باشد.
در این آیه از گروهی که به کتاب آسمانی تمسّک میکنند تقدیر شده، امّا در جای دیگر کسانی را که کتاب در اختیارشان است، ولی به آن تمسّک نمیکنند، به الاغی تشبیه کرده که بار کتاب حمل میکند. «مَثَلالّذین حمّلوا التورات ثمّ لمیحملوها کمثل الحمار یحمل اسفاراً» **جمعه، 5***
«مُصلِح»، هم به کسی که در صدد اصلاح خویش است و هم به کسی که در تلاش برای اصلاح جامعه است، گفته میشود.
با اینکه نماز، جزو محتوای کتاب آسمانی است، ولی به دلیل اهمیّت آن، به طور جداگانه ذکر شده است، زیرا نماز ستون دین است و اقامهی دین بستگی به آن دارد. چنانکه پیامبر صلی الله علیه وآله فرمودند: «الصلاة عمود الدّین» **تفسیر اثنی عشری؛ التهذیب، ج2، ص237*** و یا در جای دیگر فرمودند: هر چیزی دارای وجه و صورتی است و سیمای دین شما نماز است، پس نباید سیمای دین خودتان را خراب کنید. «و وجه دینکم الصلاة فلایشیننّ احدکم وجه دینه» ** تفسیر فرقان؛ کافی، ج3، ص270***
پیام ها
1- تلاوت، حفظ، چاپ و نشر کتاب آسمانی، کافی نیست، بلکه باید به آن عمل کرد تا نجاتبخش باشد. «یمسّکون» (چنانکه عمل به نسخهی پزشک، تنها راه درمان است.)
2- در ادیان و کتابهای آسمانی گذشته نیز نماز بوده است. «اقاموا الصلاة»
3- افراد بینماز و جاهل به کتاب خدا، نمیتوانند مصلح کامل باشند. «یمسّکون بالکتاب... اقاموا الصلاة... المصلحین»
4- دین علاوه بر آثار اخروی، در اصلاح زندگی دنیوی نیز نقش دارد. «المصلحین»
5 - اقامهی نماز، وسیله اصلاح جامعه است. «اقاموا الصلاة، المصلحین» (اقامه یعنی اهتمام کامل به برپایی نماز در تمام شئون زندگی، نه صرف خواندن نماز)
6- اصلاح واقعی دو شرط و محور دارد: تمسّک به قانون الهی و رابطهی استوار با خدا از طریق اقامهی نماز. (تمام آیه)