قُلْ یَأَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعاً الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ یُحْیِ وَیُمِیتُ فََامِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ کَلِمَتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
بگو: ای مردم! همانا من فرستادهی خداوند به سوی شما، هستگی هستم، آن (خدایی) که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست، هیچ معبودی جز او نیست، زنده میکند و میمیراند، پس به خداوند و پیامبر او (همان) پیامبر درس ناخواندهای که به خداوند و گفتار او ایمان دارد، ایمان بیاورید و از او پیروی کنید، باشد که هدایت یابید.
نکته ها
بر خلاف ادّعای بیاساس برخی که میگویند: پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله ابتدا در فکر ارشاد مردم منطقهی خود بود و چون موفّق شد، به فکر ارشاد جهانیان افتاد! قرآن با جملاتی همچون: «کافّة للناس» **سبأ، 28*** ، «لانذرکم به و مَن بَلغ» **انعام، 19*** ، «للعالمین نذیراً» **فرقان، 1*** و امثال آن، جهانی بودن رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را از همان آغاز بیان میکند. **تفسیر نمونه*** البتّه رسالت جهانی آن حضرت نیز مثل هر طرحی، مرحله به مرحله پیش میرود: ابتدا دعوت از اهل و عشیره، سپس مردم مکّه و آنگاه همهی مردم.
امام مجتبی علیه السلام فرمود: جمعی از یهود نزد پیامبر صلی الله علیه وآله آمده، گفتند: آیا تو گمان میکنی مثل موسی، پیامبر هستی؟ حضرت پس از اندکی سکوت فرمودند: آری، منم خاتم پیامبران و پیشوای پرهیزکاران و فرستادهی پروردگار جهانیان. پرسیدند: بر چه کسانی مبعوث شدهای؟ عرب یا عجم یا ما؟ آیهی فوق نازل شد. **تفاسیر صافی و نمونه*** یعنی من بر همهی جهانیان رسولم.
تکرار کلمهی «اُمّی» در این آیه و آیهی قبل، نشانهی اهمیّت آن در اثبات حقانیّت پیامبر صلی الله علیه وآله و قرآن است.
با توجّه به آیهی قبل که فرمود: آنان نام و نشان پیامبر اسلام را در تورات و انجیل به خوبی مییابند، مخاطب این آیه همهی مردم حتّی یهود و نصارا میباشند.
این آیه، ابتدا بر سه مطلب تأکید میکند: 1- اثبات خالقیّت خداوند. «له ملک السموات و الارض» 2- توحید و یگانگی خداوند. «لا اله الاّ هو» 3- قیامت و حشر و نشر. «یحیی و یمیت» پایان، آیه میفرماید: حال که مبدأ و معاد بدست خداست، پس به او ایمان آورید: **تفسیر اثنیعشری*** «فآمنوا باللّه و رسوله»
پیام ها
1- رسالت حضرت محمّد صلی الله علیه وآله جهانی است. «یا ایّها النّاس انّی رسول اللّه الیکم جمیعاً» و مکتب جهانی، رهبر جهانی لازم دارد.
2- کسی که حکومت کامل بر همهی هستی دارد، قدرت بر زنده کردن و میراندن هم دارد. «له ملک السموات و الارض... هو یحیی و یمیت»
3- نبوّت، لازمهی توحید و معاد است. چون خداوند یکتا، مالک هستی است، «له ملک السموات والارض» حیات ومرگ نیز به دست اوست، «هو یحیی و یمیت» پس، رهبری و هدایت انسانها هم باید از طرف او باشد. «فآمنوا باللّه و رسوله النبیّ الامّی»
4- رهبر باید به راه خود ایمان کامل داشته باشد. «یؤمن باللّه و کلماته»
5 - ایمان به خدا و رسول و تبعیّت از پیامبر صلی الله علیه وآله، در کنار هم رمز هدایت است. «آمنوا باللّه و رسوله... واتّبعوه لعلّکم تهتدون»
6- پیروی از قرآن و سنّت و سیرهی پیامبر، هر دو لازم است. «واتّبعوه» (در آیهی قبل سخن از تبعیّت از نور و قرآن بود و در اینجا تبعیّت از پیامبر صلی الله علیه وآله)
7- حتّی اهل کتاب نیز باید به پیامبر اسلام ایمان داشته و از او پیروی نمایند. «یا ایّها النّاس... فآمنوا باللّه و رسوله... و اتّبعوه»
8 - تقلید و تبعیتی که انسان را به هدایت و کمال برساند، ارزشمند است. «و اتّبعوه لعلّکم تهتدون»