وَلَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُواْ عَلَی مَا کُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّی أَتَهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَآءَکَ مِن نَبَإِیْ الْمُرْسَلِینَ
و همانا پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند، لیکن در برابر آنچه تکذیب شدند و آزار دیدند صبر کردند، تا یاری ما به آنان رسید. (تو نیز چنین باش زیرا) برای کلمات (و سنّتهای) خداوند، تغییر دهندهای نیست. قطعاً از اخبار پیامبران برای تو آمده است (و با تاریخ آنان آشنایی).
نکته ها
«کلمات»، به معنای سنّتهای الهی است: «ولقد سبقت کلمتنا لعبادنا المرسلین انّهم لهم المنصورون وانّ جُندنا لهم الغالبون» **صافّات، 171 تا 173.***
تاریخ، سرچشمه ومنبعی پذیرفته شده برای شناخت حوادث است. از صبر انبیای پیشین و نابودی اقوامی چون قوم هود وصالح ولوط و ... که تکذیب کردند، باید عبرت گرفت، سنّت و برنامه الهی، فرستادن رسولان وآزادی مردم در انتخاب است. کافران را به کیفر میرساند و رسولان را در راه دعوت، امداد میکند.
در آیات متعدّدی از قرآن خداوند یاری و پیروزی رهبران و مؤمنان صابر را بر خود لازم دانسته است از جمله:
* «کتباللّه لاغلبنّ أنا و رسلی» **مجادله، 21.***
* «وکان حقّاً علینا نصر المؤمنین» ** روم، 47.***
* «انّا لننصر رسلنا» **غافر، 51.***
* «ولینصرنّ اللَّه من ینصره» **حج، 40.***
پیام ها
1- راه حقّ، هیچگاه هموار نبوده و تحققّ آرمان انبیا همراه با تحمّل مشکلات بوده است. «فصبروا علی ما کذّبوا»
2- یکی از بهترین اهرمهای مقاومت در برابر شداید، بیان امدادهای الهی است. «فصبروا... حتّی اتاهم نصرنا»
3- رهبران، انتظار اطاعت همه را نداشته باشند. «کُذّبوا»
4- شرط اصلی پیروزی، صبر است. «فصبروا... حتّی اتاهم نصرنا» (خداوند به صابران، نوید پیروزی میدهد)
5 - دشمنان از هیچ تلاشی علیه حق، کوتاهی نمیکنند، خواه تکذیب باشد و خواه آزار. «کذّبوا، اوذوا»
6- صبر مستمر، زمینهساز نزول نصرت و رحمت الهی است. «فصبروا... حتّی أتاهم نصرنا»
7- حقّ، پیروز است. «اتاهم نصرنا»
8 - سنّتهای الهی تغییر ناپذیر است و خداوند خلف وعده نمیکند. «لامبدّل لکلمات اللّه»
9- هر کس باید نمونههای مشابه خود را در تاریخ بشناسد. خداوند خطاب به پیامبر میفرماید: «و لقد جاءک من نبأ المرسلین»
10- از زحمات و رنجهای پیشینیان باید یاد و قدردانی کرد. «و لقد جاءک من نبأ المرسلین»