تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 3(سوره های مائده و انعام)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره مائده آیه 13

فَبَِما نَقْضِهِم مِّیثقَهُمْ لَعَنَّهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَسِیَةً یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظَّاً مِّمَّا ذُکِّرُواْ بِهِ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَی‏ خَآئِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلَّا قَلِیلاً مِّنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ‏

پس (بنی‏اسرائیل را) به خاطر شکستن پیمانشان لعنت کردیم (و از رحمت خویش دور ساختیم) و دل‏هایشان را سخت گردانیدیم. آنان کلمات (الهی) را از جایگاه‏های خود تحریف می‏کنند، و بخشی از آنچه را به آنان تذکّر داده شده بود فراموش کردند، و تو همواره بر خیانتی از آنان آگاه می‏شوی (هر روز توطئه و خیانتی تازه دارند) مگر اندکی از ایشان (که سنگدل و تحریف‏گر و خائن نیستند). پس، از آنان درگذر و از لغزش‏هایشان چشم بپوش. همانا خداوند نیکوکاران را دوست می‏دارد.
نکته ها
در اوّلین آیه‏ی این سوره، وفای به پیمان‏ها، و در آیه‏ی قبل، پیمان خداوند با بنی‏اسرائیل آمده است. این آیه آثار خلف وعده و پیمان‏شکنی را مطرح می‏کند.
نسیان گاهی به معنای فراموشی غیر اختیاری است که انتقادی بر آن نیست، ولی گاهی به معنای بی‏اعتنایی وبی‏توجّهی است که قابل انتقاد است مانند موردی که در این آیه آمده است. «نسوا حظّاً»

پیام ها
1- از پیمان‏شکنی بنی‏اسرائیل و عواقب آن عبرت بگیریم. «فبما نقضهم... لعنّاهم»
2- پیمان‏شکنی، عامل محرومیّت از لطف الهی و زمینه‏ی پیدایش سنگدلی است. «لعنّاهم... جعلنا قلوبهم قاسیة» در آیه 77 سوره‏ی توبه نیز پیمان‏شکنی، سبب پیدایش نفاق است. «فاعقبهم نفاقاً فی قلوبهم»
3- گروهی از بنی‏اسرائیل، همواره اهل خیانت بودند. «لاتزال تطّلع علی خائنة منهم»
4- پیامبر صلی الله علیه وآله دائماً بر اعمال ورفتار یهود ناظر بودند. «لاتزال تطّلع»
5 - در برخورد با دشمن، انصاف را فراموش نکنیم. («الاّ قلیلاً» یعنی همه‏ی بنی‏اسرائیل توطئه‏گر نبودند.)
6- عفو و صفح، از مصادیق احسان است. «فاعف عنهم و اصفح... المحسنین»
7- عفو وگذشت از کافر نیز احسان ونیکی است. «فاعف عنهم... انّ اللّه یحبّ المحسنین»
8 - نیکوکار، محبوب خداست. «انّ اللّه یحبّ المحسنین»