قُلْ أَغَیْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِیّاً فَاطِرِ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ یُطْعِمُ وَ لَایُطْعَمُ قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِکِینَ
بگو: آیا غیر از خدا را سرپرست خود بگیرم در حالی که او آفریدگار آسمانها و زمین است او همه را طعام میدهد، ولی کسی به او طعام نمیدهد. بگو: همانا من مأمورم که اوّلین کسی باشم که تسلیم فرمان اوست. و (به من گفته شده که) هرگز از مشرکان مباش.
نکته ها
در شأن نزول آیه آمده است که جمعی از اهل مکّه به پیامبر صلی الله علیه وآله گفتند: تو به خاطر فقر، از بتها دست کشیدهای، ما حاضریم تو را بینیاز کنیم تا با ما مخالفت نکنی. این آیه نازل شد و به آنان پاسخ داده شد.
پیام ها
1- یکی از شیوههای تبلیغ و هدایت که پیامبر برای برانگیختن عقل مردم مورد استفاده قرار میدهد، بیان دلیل در قالب سؤال است. «قل أغیر اللَّه»
2- انسان به دلیل نیازها ومحدودیّتها بهطور فطری به سراغ سرپرست وپناهگاه میرود، لکن بحث اصلی بر سر آن است که به سراغ چه کسی برویم. «قل أغیر اللَّه اتّخذ...»
3- خداوند آسمان و زمین را بدون الگوی قبلی آفرید. «فاطر السموات» فاطر، یعنی آفریننده مبتکر.
4- تأمین نیازها از شئون ولایت الهی است. «ولیّاً... یطعم»
5 - جز خداوند، همهی معبودها و مخلوقات نیازمندند. «لایطعم»
6- چون خداوند هم خالق بشر و هم رازق اوست و نیازهایش را برطرف میکند، به این دلیل انسان باید نسبت به خدا تعبّد و ولایتپذیری داشته باشد. «فاطر... و هو یطعم... انّی اُمرتُ أن اکون اوّل مَن اسلم»
7- پیامبراکرمصلی الله علیه وآله مأمور به اظهار موضع عقیدتی خود میباشد. «قل انّیاُمرت أن...»
8 - رهبر باید پیشگام در آیین باشد و بالاترین درجهی اخلاص و تسلیم را داشته باشد. «اوّل مَن أسلم»
9- پذیرش ولایت غیر خدا، شرک است. «أغیراللَّه اتّخذ ولیّاً... لاتکوننّ من المشرکین»